بررسی گزارش های ارسال شده در زمینه عوارض ناخواسته داروها در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰

سابقه و هدف: عوارض جانبی داروها یکی از عوامل مهم تهدیدکننده حیات و کیفیت زندگی بوده و می تواند سبب تحمیل هزینه های زیادی به سیستم بهداشتی و درمانی یک کشور شود. این مطالعه در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با هدف بررسی عوارض ناخواسته دارویی در استان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی گذشته نگر، پس از جمع آوری گزارش های ارسالی کارت زرد به مرکز ثبت و بررسی عوارض جانبی ناخواسته دارویی در معاونت غذا و دارو مازندران و گزارش های ثبت شده در سامانه آنلاین ثبت عوارض و اشتباهات داروپزشکی، در سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ صورت گرفت. آنالیز بر مبنای فراوانی داروی عارضه داده، فراوانی نحوه  مصرف دارو، تعداد گزارش در هر سال، مشخصات بیمار (رده سنی و جنسیت)، هم چنین فراوانی سیستم و عضو آسیب دیده و گزارشگر صورت گرفت. یافته ها: در مجموع تعداد ۲۱۲۲ مورد گزارش به معاونت غذا و داروی مازندران ارسال شده بود. ۵۲/۷۸ درصد از گزارشات توسط پرستاران اعلام شده است و ۴۴/۸۲ درصد عوارض جانبی ثبت شده در زنان رخ داده است. بیش ترین فراوانی عوارض جانبی را، فرم تزریقی (۸۷/۴۰ درصد) به خود اختصاص داد و هم چنین طبق نتایج به دست آمده، بیش ترین عوارض ثبت شده مربوط به اختلالات پوست و مو (۲۸/۰۷ درصد) می باشد. شایع ترین دسته دارویی مسبب عارضه نیز، Anti-Infective Agents (۴۷/۱۰ درصد) بوده اند و داروی ونکومایسین در صدر قرار داشت. استنتاج: با توجه به تعداد مطلوب ثبت و ارسال گزارش عوارض ناخواسته دارویی در استان مازندران، به نظر می رسد با برگزاری کلاس های آموزشی جهت گروه هدف پزشکی و سایر کادر درمان با محوریت آموزش فارماکوویژیلانس و نحوه گزارش دهی آن، به استانداردهای جهانی نزدیک تر شده ایم.

کلیدواژه ها:

pharmacovigilance ، adverse drug reaction ، yellow Card ، فارماکوویژیلانس ، عوارض ناخواسته دارویی ، کارت زرد