بررسی اثر و مکانیسم های اوپیوییدی و دوپامینرژیک دکسترومتورفان بر پاسخ درد ناشی از صفحه داغ در موش

سابقه و هدف: دکسترومتورفان آنتاگونیست غیر رقابتی گیرنده NMDA سیستم گلوتامات- ارژیک می باشد که به عنوان یک داروی ضدسرفهOTC ، بیش از ۴۷ سال کاربرد بالینی دارد. نظر به این که اثر و مکانیسم های اوپیوییدی و دوپامینرژیک دکسترومتورفان در مدل های فازیک و حاد درد بررسی نشده است، در این مطالعه اثر دکسترومتورفان بر پاسخ درد ناشی از صفحه داغ در موش مورد آزمایش قرار گرفت.مواد و روش ها: اثر دکسترومتورفان و دیگر داروها بر آستانه درد با استفاده از دستگاه Hot plate (هاروارد، انگلستان) مورد بررسی قرارگرفت. درجه حرارت صفحه داغ به طوراتوماتیک توسط ترموستات دستگاه بر روی ۵۲.۵±۰.۵ درجه سانتی گراد تنظیم شده بود. موش ها به صورت انفرادی بر روی صفحه داغ قرار داده می شدند و دوره واکنش لیسیدن یا لگد زدن پا در زمان های مختلف پس از تزریق داروها ثبت می شد. برای جلوگیری از آسیب بافتی، یک مرحله توقف چهل و پنج ثانیه ای برای حیوانات در نظر گرفته می شد. برای اجتناب از تداخل اثر آرام بخشی با اثر ضد دردی واقعی، هماهنگی حرکت موش ها با استفاده از دستگاه Rota rod(هاروارد، انگلستان) مورد ارزیابی قرار می گرفت.یافته ها: دکسترومتورفان در دوز داخل صفاقی ۳۰ میلی گرم/کیلوگرم، آستانه درد ناشی از صفحه داغ را در موش افزایش داد. این دوز از دکسترومتورفان در آزمون Rota rod فاقد اثر بر هماهنگی حرکتی موش بود که تایید کننده اثر ضد دردی دکسترومتورفان است. دکسترومتورفان اثر ضد دردی مرفین را نیز تقویت نمود. اثر ضد دردی دکسترومتورفان و اثر تقویتی آن بر روی افزایش آستانه درد ناشی از تجویز مرفین توسط آنتاگونیست گیرنده های اوپیوییدی، نالوکسون خنثی گردید. اثر ضد دردی دکسترومتورفان توسط آگونیست گیرنده های D۱/D۲ دوپامینی، آپومرفین نیز خنثی شد. اثر مهاری آپومرفین بر پاسخ ضد دردی دکسترومتورفان توسط آنتاگونیست گیرنده های D۱ دوپامینی SCH ۲۳۳۹۰، مهار گردید، در صورتی که آنتاگونیست گیرنده های D۲ دوپامینی، سولپیراید و آنتاگونیست گیرنده های محیطی دوپامین، دامپریدون در این رابطه بی اثر بودند.استنتاج: یافته های پژوهش نشان داد مکانیسم های گیرنده های اوپیوییدی و D۱ دوپامینی مرکزی، اثر ضد دردی دکسترومتورفان در آزمون صفحه داغ را تعدیل می کنند.

کلیدواژه ها:

Dextromethorphan ، morphine ، apomorphine ، hot plate test ، rota rod test ، mouse ، دکسترومتورفان ، واکنش درد ، مکانیسم های اپیوییدی ، مکانیسم های دوپامینرژیک