بررسی میزان اثر بخشی جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه بر هوش هیجانی و پرخاشگری دانش آموزان

زمینه و هدف: امروزه هوش هیجانی یکی از موضوعات مهم در دوره آموزش دانش آموزان جهت افزایش مهارت های مختلف در طول دوره زندگی است. همچنین پرخاشگری از مسائل قابل توجه صاحب نظران است که توجه به این دو موضوع در دوره برنامه درسی دانش آموزان می تواند اثرات مطلوبی برجای داشته باشد. بر همین اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر جهت گیری های (مولفه های) تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه بر هوش هیجانی و کاهش پرخاشگری در دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و با گروه کنترل اجرا گردید. جامعه موردنظر کلیه دانش آموزان پسر دوره ی اول متوسطه مدارس ناحیه ی یک تبریز در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ که با روش نمونه گیری خوشه ای ۳۰ دانش آموز انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵) و کنترل (۱۵) جایگزین شدند و پرسشنامه های پرخاشگری باس و پری (۱۹۹۲) و هوش هیجانی برادبری و گریوز (۲۰۰۵) از هر دو گروه اخذ گردید. بعد گروه آزمایش به مدت ۱۰ جلسه تحت مداخله ی متغیر مستقل «مولفه های تربیتی و اخلاقی» قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله از هر دو گروه پس آزمون پرخاشگری به عمل آمد تا تاثیر متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته «هوش هیجانی و پرخاشگری» مشخص گردد. داده ها با استفاده از انحراف استاندارد، میانگین و تحلیل کوواریانس مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد، آموزش مولفه های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان تاثیر دارد و به صورت معنی داری میزان پرخاشگری کاهش می یابد (۴/۷۲=F، ۰۵/۰>P). همچنین، قابلیت کاربرد استفاده از مفاهیم نهج البلاغه در مدارس و سایر مراکز تعلیم و تربیت در جهت کاهش پرخاشگری دانش آموزان متوسطه دارای تاثیر معناداری بود (۴۵/۳۸=F، ۰۵/۰>P). نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت بهره گیری از جهت گیری های تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه بر هوش هیجانی و پرخاشگری دانش آموزان تاثیرگذار است و لذا برنامه ریزان درسی و مدارس می توانند ازاین جهت گیری ها در آموزش های خود استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

educational components ، moral components ، Nahj al-Balagha ، emotional intelligence ، aggress ، مولفه های تربیتی ، مولفه های اخلاقی ، نهج البلاغه ، هوش هیجانی ، پرخاشگری.