معرفی روشی برای مدل سازی دوبعدی اتوماتیک داده های مغناطیس سنجی با بررسی موردی منطقه مکران در جنوب شرق ایران

مدل سازی داده های مغناطیس سنجی به دلیل اهمیت آن در تحلیل نقشه ها و نیم رخ های برداشت شده، از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به وجود ساختارهای کشیده و خطی فراوان در زمین، از جمله گسل ها، دایک ها و مانند آن و طراحی نیم رخ های برداشت عمود براین ساختارها، منجر به توسعه الگوریتم های مدل سازی دوبعدی شده است. در این مقاله با اعمال تصحیحات و تغییراتی روی الگوریتم سه بعدی پیشنهاد شده محققان، یک روش مدل سازی دوبعدی اتوماتیک معرفی شده است. در این روش که وارون سازی توزیع خواص فیزیکی است، زمین مورد بررسی در زیر نیم رخ داده های برداشت شده، به تعداد زیادی منشورهای افقی با طول بی نهایت و با خودپذیری مغناطیسی ثابت، تقسیم می شود، به طوری که تعداد این منشورها به مراتب بیشتر از تعداد داده ها است، بنابراین یک مسئله فرومعین (under-determined) حل می شود. یک تابع هدف، به صورت تابعی از خطای داده ها، اندازه پارامترهای مدل و مشتقات آنها تعریف می شود و با کمینه کردن این تابع، توزیع خودپذیری مغناطیسی بهینه در داخل زمین به دست می آید. الگوریتم ساده است و حتی درحالتی که هیچ گونه اطلاعات اولیه ای در دسترس نیست، جواب های قابل قبولی به دست می دهد. از دیگر مزایای این الگوریتم، شبیه بودن نتایج مدل سازی به زمین واقعی است و این از برتری های وارون سازی به روش توزیع خواص فیزیکی بر روش پارامترسازی است. الگوریتم در MATLAB برنامه نویسی شد و روی داده های حاصل از مدل های ساختگی، اعمال و صحت آن تایید شد. سپس داده های مغناطیس هوایی یک خط پرواز شمالی–جنوبی در منطقه مکران واقع در جنوب غرب ایران مدل سازی شد. این منطقه در یک حوزه پشت کمان مربوط به فرورانش سنگ کره (لیتوسفر) اقیانوسی عمان به زیر سنگ کره قاره ای ایران، قرار گرفته است و به علت وجود مجموعه سنگ های افیولیتی، بی هنجاری های مغناطیسی برجسته و واضحی مشاهده می شود. مدل های به دست آمده به خوبی ساختارهای منطقه را نشان می دهند.

کلیدواژه ها:

توزیع پارامتر فیزیکی ، سد لگاریتمی ، گرادیان مزدوج ، مدل سازی دوبعدی ، مکران ، وارون سازی