تبیین تحولات مفهوم مرز در فضای سیاسی مجازی
محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 45، شماره: 1
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 28
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-45-1_012
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
مرز به پدیدهای فضایی گفته میشود که بازتابندهی قلمرو حاکمیت سیاسی یک دولت بوده و مطابق قواعدی خاص در مقابل حرکت انسان، انتقال کالا و نشر افکار مانع ایجاد میکند. جهانیشدن و بحث گسترش فزایندهی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از آن بهعنوان "جامعهی شبکهای" یاد میشود، به تحول و دگرگونی در ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی منجر شده و ویژگیهای جامعهی شبکهای همچون اقتصاد اطلاعاتی، فرهنگ مجازی و کاهش اهمیت زمان و مکان در تعاملات اجتماعی، ویژگی متمایزی به هزارهی سوم بخشیده است که ملموسترین این دگرگونیها را میتوان در عوامل، عناصر و مفاهیم جغرافیایی مشاهده کرد. در چنین فضایی که با عنوان "فضای سایبر" توصیف میشود، مجموعههایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق رایانه و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی شکل میگیرد. بدین ترتیب، مرز بهعنوان یکی از مفاهیم پایهای جغرافیای سیاسی مانند مفاهیم دیگر همچون سرزمین، ملت، دولت و حاکمیت در عصر جهانیشدن و فضای مجازی دچار دگرگونیهای فراوانی شده است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در پی این مطلب هستیم که مرز بهعنوان یک پدیدهی جغرافیایی در عصر جهانیشدن و با پیدایش فضای مجازی دچار چه تحولاتی شده است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد، هر چند تحولات دوران معاصر و فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی توانستهاند برخی کارکردهای مرز را تغییر دهند؛ و لی نتوانستهاند ماهیت آن را از بین ببرند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رسول افضلی
دانشیار دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران
محمد باقر قالیباف
دانشیار دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران
میثم احمدی فیروزجائی
کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران