مقایسه عملکرد زعفران و تاثیر پارامترهای اقلیمی تاثیرگذار (بارش، رطوبت نسبی ، ساعات آفتابی و دما) بر آن در شهرستانهای تربت جام و تربت حیدریه

با توجه به ارزش بالای زعفران، برنامه ریزی در جهت افزایش عملکرد آن، امری اجتناب ناپذیر است . در این پژوهش ابتدا با استفاده از تکمیل پرسشنامه در دو شهرستان تربت جام و تربت حیدریه ، به مقایسه عملکرد زعفران در این دو شهرستان پرداخته شد و در ادامه ، تاثیر پارامترهای اقلیمی تاثیرگذار بر تفاوت عملکرد زعفران در این دو شهرستان، بررسی گردید. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد پنج ساله زعفران در تربت جام و تربت حیدریه به ترتیب ۴۹۴/۳ و ۸۴/۳ کیلوگرم در هکتار بدست آمد که نشاندهنده بالاتر بودن عملکرد زعفران در تربت حیدریه نسبت به تربت جام می باشد. همچنین نتایج تاثیر پارامترهای اقلیمی تاثیرگذار بر عملکرد زعفران نشان داد که میزان بارش سالانه به خصوص میزان بارش بعد از پایان گلدهی زعفران (که برای زعفران بسیار مناسب است )، در شهرستان تربت حیدریه نسبت به تربت جام بالاتر بود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که مجموع ساعات آفتابی در فصل گلدهی در تربت حیدریه ، ۸۵/۲۳۶ روز و در تربت جام، ۲۱۲ روز بود. بالابودن این شاخص نشاندهنده بالاتر رفتن عملکرد زعفران می باشد. بررسی های حداقل دما در هر دو شهرستان نشان داد که در ماه مهر، آبان و آذر میانگین حداقل دمای تربت حیدریه به ترتیب ۰، ۵- و ۵۲/ ۹- درجه و در تربت جام به ترتیب ۰۴۵/۱، ۹۲/۳ - و ۳۱/۸- بدست آمد. هرچه این شاخص پایین تر باشد، روز بعد عملکرد بالاتری بدست خواهد آمد . همچنین نتایج نشان داد که متوسط دمای سالانه در تربت حیدریه ۸۱/۱۴ و در تربت جام ۱۶ درجه سانتیگرارد است که نشاندهنده پایین تر بودن دمای میانگین در تربت حیدریه نسبت به تربت جام می باشد. همانطور که نتایج نشان داد در اکثر پارامترهای هواشناسی تاثیرگذار بر عملکرد زعفران، تربت حیدریه از وضعیت مناسب تری برخوردار بود، اگرچه نباید نقش مدیریت و برنامه ریزی کشاورزی را در افزایش عملکرد زعفران نادیده گرفت .

کلیدواژه ها:

ساعات آفتابی ، بارش ، دما ، رطوبت ، عملکرد .