بررسی قصاید سنایی بر اساس نظریه تبادلی «پیتر بلاو»

بر اساس نظریه تبادلی پیتر بلاو، هر یک از افراد جامعه، در جریان تبادلات و پیوندهای اجتماعی خود با دانش اندوزی در گروه هایی قرار می گیرند که پاداش نصیب آن ها شود و به واسطه این پاداش، پیوند اجتماعی آن ها با علم و خردورزی محکم می شود؛ اما اگر این افراد به عنوان اعضای جامعه، در فرایند همین معاملات تبادلی، هیچ گونه پاداشی در مقابل کنش خود دریافت نکنند، رشته پیوند و تعاملات آن ها با علم و دانش اندوزی، سست و از هم گسیخته خواهد شد و در نتیجه در همان جهالت باقی خواهند ماند. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با مراجعه به منابع نظری تحقیق، تلاش شده است تا محورهای جامعه شناسانه نظریه پیتر بلاو در سروده های سنایی، مورد کنکاش قرار گیرد تا واکنش افراد جامعه به تصویر کشیده شده، در اشعار وی، در برابر کنش­های موجود در محیط، تحلیل و بررسی شود. نتایج بررسی حاکی از آن است که وقتی قوه خردورزی انسان بسته باشد در مقابل با ورود هرگونه اطلاعات تازه، قادر به بررسی آن ها با دید عقلانی نیست و سنایی در قصایدش، مفاهیم پیرامون جهل و خردورزی را در جلوه های تقابلی آن در کنار هم قرار داده و از این راه مخاطبان را نسبت به مسائل تعلیمی بیدار کرده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات تعلیمی ، پیتر بلاو ، جهل ، خردورزی ، سنایی