شبیه سازی عملکرد و بهره وری آب ارقام لوبیای چشم بلبلی تحت شرایط کم آبیاری با استفاده از مدل DSSAT

مدل های شبیه سازی گیاهی می توانند برای پیش بینی عملکرد محصول و بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در پژوهش حاضر به منظور شبیه سازی عملکرد دانه، غلاف، زیست توده، اجزای بیلان آب خاک و بهره وری مصرف آب در ارقام گیاه لوبیای چشم بلبلی از مدل DSSAT استفاده شد. آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو فصل زراعی متوالی در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در استان گیلان انجام شد. تیمار اصلی شامل آبیاری در سه سطح ۱۰۰ درصد نیاز آبی (I۱)، ۷۵ درصد نیاز آبی (I۲)، ۵۰ درصد نیاز آبی (I۳) و تیمار فرعی، سه رقم لوبیای چشم بلبلی شامل رقم کامران (C۱)، رقم محلی خوزستان (C۲) و رقم محلی دهسر (C۳) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که متوسط میزان خطای نسبی (MRE) بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در ۱۳۹۷و ۱۳۹۸ برای عملکرد زیست توده به ترتیب ۰.۸۸- و ۰.۸۹- درصد، در عملکرد دانه به ترتیب ۰.۱۰ و ۰.۰۹ درصد و برای عملکرد غلاف به ترتیب ۰.۴۵- و ۰.۴۴- درصد بود. ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در برآورد میزان بهره وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد زیست توده بر اساس آب مصرفی، برای ارقام کامران، خوزستان و دهسری در سال ۱۳۹۷ به ترتیب ۰.۰۱۰۶، ۰.۰۱۰۷۸ و ۰.۰۱۰۸۷ کیلوگرم بر مترمکعب و در ۱۳۹۸ به ترتیب ۰.۰۱۰۴۴، ۰.۰۱۰۷۹ و ۰.۰۱۰۹۱ کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. به طور کلی نتایج نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی برای مﻘادیر شبیه سازی شده و مشاهده ای در عملکرد زیست توده، دانه و غلاف در محدوده قابل قبولی بود و مدل DSSAT توانست عکسالعمل ارقام گیاه لوبیای چشم بلبلی را در شرایط کم آبیاری به خوبی شبیه سازی نماید.

کلیدواژه ها:

رقم محلی ، شاخص برداشت ، مدیریت آبیاری ، نیاز آبی