جایگاه مفهوم فضای حیاتی در شکل گیری سیاست خارجی عراق

برآورد قدرت ملی در شرایط کنونی و ترسیم وضعیت مطلوب که متضمن منافع و امنیت ملی باشد حاکمان و نخبگان سیاسی را به تدوین استراتژی ژئوپلیتیک وا می دارد. تدوین استراتژی ها در پیوند با دیگر قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و همچنین فرصت ها و محدودیت ها است. از این رو، نظام های سیاسی کوشیده اند تا از طریق تصرف یا نفوذ در سرزمین هایی که می تواند مکمل ژئوپلیتیک آنها باشد به رفع محدودیت ها(سرزمینی و منابع) بپردازند. مقاله حاضر به تشریح این مسئله می پردازد که تنگنای ژئوپلیتیک عراق در عدم دسترسی آسان به آبهای آزاد به سیاست خارجی این کشور ماهیتی تهاجمی بخشیده، سیاستی که حتی پس از فروپاشی نظام بعث از طریق سیاستمداران عراقی بارها در قالب لغو یا تغییر مفاد قرارداد الجزایر در ارتباط با ایران طرح مسئله شده است. به نظر می رسد که چالش پایدار ژئوپلیتیک عراق در عدم دسترسی مناسب آن کشور به دریاهای آزاد از طریق خلیج فارس و وابستگی آن به بخش هایی از خاک ایران همواره بر مناسبات عراق با ایران سایه خواهد افکند.

کلیدواژه ها:

فضای حیاتی ، سیاست خارجی ، ژئوپلیتیک ، عراق ، اروندرود ، خلیج فارس