مطالعه تاثیر کود نیتروژن و فرایند نیم جوش کردن بر محتوای فلزات سنگین دانه برنج

برنج قوت غالب مردم ایران است و آلودگی آن با فلزات سنگین خطرات جبران ناپذیری برای مصرف کنندگان دارد. هدف از این مطالعه یافتن راهی برای کاهش جذب فلزات سنگین از برنج است. برای مطالعه تاثیر کود نیتروژن و نیم جوش کردن بر فلزات سنگین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش، کود نیتروژن در سه سطح (N۱:۶۰، N۲:۸۰ و KgN/Ha N۳:۱۰۰) و نیم جوش کردن در دو سطح دمای خیساندن (۵۰ C۱: و ۸۰ C۲: درجه سانتی گراد) و دو سطح زمان بخاردهی (۱۰ T۱: و ۱۵: T۲ دقیقه) اعمال گردید. جهت تعیین فلزات سنگین از طیف سنج جرمی پلاسمای القایی (ICP-MS) استفاده شد. افزایش دمای خیساندن و زمان بخاردهی منجر به کاهش کلیه فلزات سنگین می شود اما تغییرات سطوح کود بر فلزات سنگین تاثیر معناداری نداشت. بررسی اثرات متقابل تیمارها نشان داد تیمار N۳C۱T۱ بالاترین درصد از حد مجاز دریافت هفتگی کروم و نیکل (به ترتیب ۹۹% و ۵۸%) و همچنین تیمار N۲C۱T۱ بالاترین درصد از حد مجاز دریافت هفتگی جیوه و کادمیوم (به ترتیب ۱۱% و ۵/۹%) را دارند. افزایش دمای خیساندن و زمان بخاردهی، دریافت هفتگی تمامی فلزات سنگین را به حداقل می رساند بطوریکه تیمار N۲C۲T۲ کمترین دریافت هفتگی از تمامی فلزات سنگین را نشان می دهد. در دما و زمان کمتر، فلزات سنگین باقیمانده قابل چشم پوشی نیستند، بنابراین نیم جوش کردن در دما و زمان بالاتر برای حفظ امنیت و سلامت مصرف کننده توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

Rice ، Nitrogen ، parboiling ، Heavy metals ، soaking ، steaming ، برنج ، نیتروژن ، نیم جوش ، فلزات سنگین ، خیساندن ، بخاردهی