اکوفیزیولوژی جوانه زنی بذر علف هرز کهورک (.Prosopis farcta L)

کهورک علف هرز مهاجم و مشکل ساز مناطق گرم و خشک است و بنابراین مکنترل آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی عوامل موثر بر جوانه زنی بذر کهورک، بررسی­های آزمایشگاهی شامل بررسی زیستایی بذر، اثر دماهای ثابت و متناوب، اثر خراش دهی شیمیایی و فیزیکی بذر و اثر تنش خشکی با اعمال غلظت های صفر، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰  میلی مولار PEG و تنش شوری با اعمال غلظت های صفر، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰، ۵۰۰ ، ۶۰۰  و ۷۰۰ میلی مولار NaCl بر جوانه زنی بذر و بررسی گلخانه ای شامل اثر عمق کاشت بذر بر ظهور گیاهچه کهورک بود. آزمایش در­قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۴ تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که زیستایی بذر کهورک ۸۱ درصد بود. دمای بهینه جوانه ­زنی بذر کهورک، دمای ثابت ۳۰ درجه سانتی گراد بود و بطور­کلی، دمای ثابت برای جوانه زنی بذر کهورک مناسب­­ تر از دمای متناوب بود. بررسی اثر عمق کاشت بذر نشان داد که بیش ترین ظهور گیاهچه مربوط به بذرهایی بود که در عمق ۲ سانتی متری گلدان کاشته شده بودند. بیشترین درصد جوانه زنی بذرکهورک تحت تاثیر تیمار ۲۰ دقیقه با اسیدسولفوریک غلیظ مشاهده شد. خراش دهی فیزیکی بذر با سنباده کارایی چندانی در تحریک جوانه زنی بذر نداشت. در بررسی اثر تنش خشکی و شوری، بیشترین جوانه زنی بذر کهورک (بعد از تیمار شاهد بدون تنش) در پاسخ به غلظت های پایین تر PEG و NaCl یعنی ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی مولار مشاهده شد و با افزایش شدت تنش خشکی و شوری، جوانه زنی بذر کاهش معنی داری نشان داد. بر­اساس نتایج پژوهش حاضر، نور نقش مهمی در جوانه زنی بذر کهورک ندارد و  به عبارت دیگر بذر کهورک فتوپلاستیک نیست. این ویژگی ها از عوامل عمده تهاجم کهورک قلمداد می شود و اطلاع دقیق از آنها در کنترل و ممانعت از گسترش این علف هرز چند­ساله موثر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

seed dormancy ، constant and fluctuating temperature ، seed planting depth ، salt and drought stress ، جوانه زنی بذر ، دمای ثابت و متناوب ، عمق کاشت بذر ، تنش شوری و خشکی