غربالگری فنوتیپی و مولکولی ژنوتیپ های مختلف برنج بر اساس نشانگرهای مرتبط با صفت عطر

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: کیفیت دانه یکی از اهداف بسیار مهم اصلاح برنج است. از صفات مهم در کیفیت دانه برنج، عطر آن است که حاصل بیان جهش ­های مغلوب ژن OsBadh۲ بوده و ارزش اقتصادی برنج را تعیین می­کند. در این تحقیق به غربالگری فنوتیپی و مولکولی ۵۰ ژنوتیپ مختلف برنج بر اساس نشانگرهای مرتبط با صفت عطر پرداخته شد. مواد و روش­ ها: در این پژوهش ۵۰ ژنوتیپ محلی و اصلاح شده برنج از کلکسیون موسسه تحقیقات برنج کشور تهیه شده و صفت عطر بر پایه ارزیابی بیوشیمیایی مرتبط با گزینش فنوتیپی بر اساس شدت عطر ایجاد شده در تیمار با محلول هیدروکسید پتاسیم ۱/۷ درصد و گزینش ژنوتیپی بر پایه الگوی باندی ایجاد شده حاصل از توالی ژنی تکثیر یافته با بکارگیری ۳ جفت آغازگر اختصاصی (Badh۲، Badex۷-۵ و Nksbad۲) پیوسته با مکان­ های ژنی کنترل کننده صفت عطر انجام پذیرفت. برای تحلیل همبستگی میان ژن ها و فنوتیپ مشاهده شده، از مدل خطی تعمیم ­­یافته رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته­ ها: بر اساس ارزیابی فنوتیپی، ۳۱ رقم عطری و ۱۹ رقم غیر عطری شناخته شدند که با داده ­های حاصل از غربالگری ژنوتیپی مطابقت کامل داشتند، و مشخص گردید که نشانگرهای Badh۲ و Nkshad۲ با اطمینان و دقت بسیار بالا قادر به پیش­بینی و متمایز کردن ارقام عطری و غیر عطری هستند.  نتیجه گیری: نشانگرهای Badh۲ و Nkshad۲ می­ توانند بعنوان نشانگر کارآمد در مکان ­یابی ژنی جمعیت ­های در حال تفرق برای عطر به‎عنوان یک نشانگر همبارز به جای روش ارزیابی فنوتیپی مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Aroma trait ، Grain quality ، Genetic screening ، Rice genotype ، ژنوتیپ برنج ، صفت عطر ، کیفیت دانه ، غربالگری ژنتیکی