ولیعهدی امام رضاعلیه السلام و نقش آن در تحول مفهوم و مصداق «اهل بیت» برای ایرانیان

مساله پژوهش حاضر تاثیر ولیعهدی و هجرت امام رضا علیه السلام بر مفهوم و مصداق اهل بیت علیهم السلام نزد ایرانیان است. سوال مطرح در این پژوهش آن است که «آیا می توان تفاوتی بین مفهوم و مصداق اهل بیت نزد ایرانیان در دوره اموی با عباسی و به ویژه از بعد ماجرای ولیعهدی قائل شد؟».ایرانیان از ابتدای آشنایی با اسلام علاقمند به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله بودند و شواهد و قرائن بسیاری دال بر این ادعا وجود دارد اما به نظر می رسد تفکیکی بین فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله و دیگر بنی هاشم قائل نبودند. از این رو می توان تفاوت هایی بین مفهوم و مصداق اهل بیت علیهم السلام نزد ایرانیان در دو دوره ی امویان و عباسیان و به ویژه بعد از حضور امام رضاعلیه السلام در ایران قائل شد. با حضور امام رضاعلیه السلام در ایران و فراهم شدن زمینه برای برپایی جلسات مناظره و بحث و نظر و به ویژه از مسیر گفتمان امامت؛ زمینه معرفی اهل بیت علیهم السلام به ایرانیان مهیا گردید. عدم وجود پژوهشی مستقل در این زمینه؛ ضرورت و اهمیت طرح این پژوهش را بیش تر مشخص می کند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و با استفاده از منابع دست اول اسلامی و شیعی و مآخذ متعدد است.

کلیدواژه ها:

ولیعهدی ، امام رضاعلیه السلام ، مفهوم و مصداق ، اهل بیت علیهم السلام ، گفتمان امامت ، ایران