تاملی بر سیره نگاری کازرونی

؛«المنتقی فی سیره المصطفی صلی علی الله و آله» یا «مولود المصطفیصلی علی الله و آله» یکی از کتاب های مفصل در سیره نبوی است که محمد بن مسعود کازرونی (د ۷۵۸ ق) از سیره نگاران و محدثان برجسته سده هشتم هجری، آن را به رشته تحریر درآورده است. او پس از رواج سیره های التقاطی و نامعتبر در سده هفت و هشت، کوشیده است با استفاده از منابع اصلی و قدیمی، یک دوره کامل و مهذب از تاریخ و زندگی پیامبر اسلام صلی علی الله و آله را بنگارد. کازرونی این اثر را در سال ۷۵۲ ق در شیراز به پایان رسانده است. باوجود اهمیت سیره کازرونی در زمان تالیف و تا چند قرن بعد، اما در متون متاخر کم تر بدان پرداخته شده است. شاید یکی از دلایل آن، عدم شناخت کافی نسبت به این اثر و نویسنده ی دانشمند آن باشد. این مقاله در صدد است ضمن معرفی کازرونی و خاندان علمی او، به معرفی آثار علمی و به طور خاص سیره جامع وی که به زبان عربی نگاشته و به زبان های دیگر ترجمه شده است بپردازد. ویژگی های کتاب «المنتقی» و هدف کازرونی از تالیف آن را بیان کند و برای نخستین بار با بررسی علمی از طریق نسخه های نزدیک به زمان مولف و به استناد متن کتاب و سایر کتاب های هم عصر، به ابهام های موجود درباره ی عنوان اصلی و عناوین دیگر کتاب و نیز سال تالیف آن پاسخ دهد. مقاله حاضر، با هدف بررسی کرامت ذاتی کودک از نگاه حقوق ایران به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شد. نتایج نشان داد که، مبنای حقوق ایران؛ چهار اصل و ارزش اخلاقی یعنی کرامت انسانی ، آزادی، عدالت و برابری است و تلقی اخلاقی آن ها بر حقوق کودک بر اصول مذکور استوار است . کرامت ذاتی حقوق کودک در ایران ، بستگی به مبانی انسان شناختی و معرفت شناختی و هم چنین نحوه نگرش به هستی شناسی دارد. اصول حقوق کودک در حقوق ایران بر اساس مباحث تعلیمی و تربیتی مبتنی بر توجه به همه ابعاد وجودی انسان است . از نظر حقوق ایران؛ کودک در فرایند تربیتی ، نیازمند توجه ویژه ای است و این توجه ویژه منوط به اصل کرامت ذاتی انسان است که کودک از آن برخوردار است . از نظر حقوق ایران ، کودک از آسیب پذیری بسیاری برخوردار است و اگر در فرایند تربیت ، حق کرامت ذاتی رعایت نگردد امکان منحرف شدن کودک از مسیر صحیح و آسیب رسیدن به تربیت او زیاد است . زیرا بر اساس روایات اسلامی ، کودک زمینه مستعدی برای دریافتن هرگونه امور خوب و بد را دارد. در حقوق ایران نیز توجه به حقوق کودک بر اساس حقوق طبیعی است که انسان از آن برخوردار است . اسلام حق آزادی را برای انسان حقی مسلم می داند اما برای هریک از حقوق انسان چارچوبی قرار می دهد تا از حدود خود تجاوز نکرده و باعث تضییع حقوق دیگران نگردد.

کلیدواژه ها:

حضرت محمد صلی علی الله و آله ، سیره ، کازرونی ، نثر قرن هشتم ، آل مظفر