گونه شناسی کیفی نگرش به ازدواج در میان دانشجویان مجرد دانشگاه های اصفهان

ازدواج یک قرارداد اجتماعی سامان‎‍بخش نهاد خانواده و ضرورتی اجتناب‎‍ناپذیر برای بازتولید و تداوم این نهاد و انسجام جامعه محسوب می ‎‍شود و نگرش به آن، تحولات بنیادینی در جامعه ایرانی داشته است. پژوهش حاضر با هدف گونه‎‍شناسی نگرش دانشجویان به ازدواج، با رویکرد کیفی مبتنی بر فهم نظری تلفیقی و با روش تحلیل محتوا انجام شده است. میدان پژوهش، دانشگاه‎‍های شهر اصفهان اند و افراد مطالعه شده با شیوه نمونه‎‍‎‍گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری، ۳۰ نفر از دانشجویان مجرد مقاطع مختلف تحصیلی در این دانشگاه‎‍ها هستند. داده‎‍های پژوهش ازطریق مصاحبه‎‍های نیمه‎‍ساختاریافته جمع‎‍آوری و با استفاده از تکنیک کدگذاری تجزیه وتحلیل شده‎‍اند. براساس یافته‎‍ها، نگرش دانشجویان به پدیده ازدواج در دو چارچوب کلی ساختاری و ایده‎‍ای، در قالب چند گونه اصلی شامل سوژ گی (نگرش ساختارگرایانه و  عاملیت گرایانه)، موقعیتی (نگرش رادیکال و عقلانیت محور) و پیامدی (نگرش تجارت محور و کارکردگرایانه) صورت‎‍بندی شده است. بررسی این سنخ‎‍ها نشان می‎‍دهد وضعیت و شرایط جامعه در حال گذار ایرانی، به گونه ای است که هم زمان از سوی جوانان، شاهد نگرش های مختلف و متعارضی به ازدواج هستیم که در راستای تغییر، نیازمند طیفی از اقدامات متمایز است. هریک از سنخ‎‍های نگرشی، رفتارهای متفاوتی را در پی دارد و سیاست گذاری در راستای بهبود وضعیت ازدواج ازطریق تقویت نگرش کارکردگرایانه، که ازدواج را پاسخی امن و رشدیافته به نیازهای عاطفی، جنسی و ارتباطی انسان می‎‍داند، و نیز اقناع نگرش عقلانیت‎‍محور با ایجاد زمینه‎‍های اقتصادی، قانونی و اجتماعی تسهیل ازدواج، پیشنهاد می‎‍شود. در این راستا می‎‍توان از الگوهای یادگیری، شناختی و کارکردی، در فرایند تغییر نگرش و سپس رفتار ازدواج بهره برد.

کلیدواژه ها:

ازدواج ، گونه‎‍شناسی ، نگرش ، دانشجویان ، دانشگاه‎‍های اصفهان