ارتباط شاخص رقابت با برخی ویژگی های درختان در جنگل هیرکانی (پژوهش موردی: جنگل راش سوادکوه- مازندران)

رقابت بین درختان بر ویژگی های ساختاری آنها در جنگل تاثیرگذار بوده و اندازه گیری شاخص رقابت درختان جنگلی و تعیین همبستگی با ویژگی های درختان بسیار مهم است. برای انجام پژوهش، قطعات نمونه دایره ای (۲۴ =n) با مساحت ۴۰۰ متر مربع در یک شبکه آماربرداری ۱۰۰ × ۱۵۰ متری در توده جنگلی راش منطقه سوادکوه مازندران استقرار یافت. در هریک از قطعات نمونه، فراوانی گونه های درختی، ارتفاع، قطر تاج و قطر برابرسینه در اشکوب فوقانی اندازه گیری شد. شاخص غنا، تنوع درختان و شاخص رقابت برای هر قطعه نمونه محاسبه شد. نتیجه نشان داد که بین مقدار شاخص رقابت برای سه گونه درختی اختلاف معنی دار وجود دارد. شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابرسینه و قطر تاج برای هر سه گونه درختی در رویشگاه همبستگی مثبت معنی دار، ولی با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه برای راش و توسکا همبستگی منفی معنی دار و برای ممرز همبستگی مثبت معنی دار نشان داد. بین شاخص رقابت راش با شاخص غنای درختی، همبستگی منفی معنی دار و بین شاخص رقابت توسکا با شاخص تنوع درختی، همبستگی مثبت معنی دار مشاهده شد. با افزایش ارتفاع از سطح دریا، مقدار شاخص رقابت فقط برای گونه ممرز کاهش یافت. اختلاف معنی دار بین سه گونه درختی از نظر قطر تاج، قطر برابرسینه، ارتفاع و نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه مشاهده شد. براساس ارتباط بین برخی متغیرهای درختان و شاخص رقابت در رویشگاه جنگلی، این اطلاعات می تواند در انتخاب و به کارگیری عملیات جنگل شناسی نظیر تنک کردن و نشانه گذاری در جنگل پهن برگ معتدله هیرکانی مورد توجه مدیریت جنگل قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

توده جنگلی آمیخته ، جنگل شناسی ، راشستان ، ساختار درختان