نشانگرهای زیستی به عنوان راهنمای پایش محیط زیست

نشانگرهای اکولوژیکی مانند انواع بنتوزها، جلبکها و گیاهان جهت ارزیابی وضعیت محیطزیستی میتوانند استفاده گردند، به طوری که یک نشانه اولیه نگران کننده از تغییرات و استرسها  را در محیطزیست نشان میدهند. در واقع نشانگرها یک ارزیابی غیرمستقیم از کارآیی آن سیستم و اثرات محیطزیستی پنهان را نشان داده و اگر به درستی انتخاب شوند ابزار مفیدی در اطلاع رسانی استفاده پایدار از آن سیستم اکولوژیکی برای مدیران میباشند. استفاده از نشانگرهای محیطزیستی به عنوان یک ابزار مدیریتی  به دلایل زیر مورد تردید میباشد: در مبحث شاخصهای زیستی، صرف حضور و فراوانی گونهها در یک اکوسیستم دلیل بر سلامت اکوسیستم، عدم تخریب و یا    بیخطر بودن فعالیتهای انسانی انجام گرفته در آن اکوسیستم نیست بلکه میزان تنوع ژنتیکی موجود در گونه یا جمعیتهای آن و وجود تبادل ژنتیکی بین جمعیتها و گروههای موجود در آن اکوسیستم ضامن تداوم حیات آنها خواهد بود. لذا اندازهگیری تنوع ژنی موجود، تعیین اندازه جمعیت موثر و میزان تبادل ژنی بین آنها، میتواند اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار دهد و در برنامه ریزی و ارزیابی پروژهها مورد استفاده قرار گیرد برنامههای پایش اغلب به تعداد کمی از نشانگرها بستگی دارند و جهت در نظر گرفتن کل سیستم اکولوژیکی ارزش ندارند. انتخاب نشانگرهای اکولوژیکی در مدیریت برنامههایی که اهداف و برنامههای طولانی مدت وسیع دارند،          گیجکننده است. برنامههای پایش و مدیریت به دلیل نقص در انتخاب نشانگرهای اکولوژیکی مناسب اغلب فاقد دقت بالای علمی هستند. مطالعه نشانگرهای محیطزیستی در خصوص انتخاب بهیینه نشانگرها، نشان داده است  که بایستی گونههایی انتخاب شوند که دقیقا منعکس کننده سیستم بوده ، سریعا  متناسب استرسها و موقعیتها تغییر یابند، ساده و آشکار بوده و درک آنها پیچیده نباشد اما در این زمینه باز هم تجربیات ما محدود است و باز هم نیازمند این هستیم که شاخصهای بهتری را انتخاب کنیم و نشانگرهای محیطزیستی را بمنظور اجتناب از   آسیبهای محیطزیستی موجود اصلاح نموده و حتی شاید بهتر باشد از مدلهای کامپیوتری  در سیستم GIS نیز بهمنظور             تجزیه و تحلیل بهتر کمک گرفت.

کلیدواژه ها:

فناوری اطلاعات و ارتباطات ، اینترنت ، سواد محیطزیستی ، دانشجویان