حقوق و امتیازات مقرره قانونی در راستای حمایت و حفاظت از محیط زیست در اسلام و قرآن

قانون از ارزش ها یک مداخله به اقدام جامعه مهمی فر ناقض یرفتارها یا نگارجرم و ی آنها می نماید. یکی از این ارزشها، محیط زیست است که قانونگذار ایرانی به حمایت کیفری از آن پرداخته است. در سیاست کیفری تقنینی ایران، حمایت کیفری از محیطزیست شهری در قالب جرمانگاری رفتارهای مخرب علیه درختان، پسماندها، آلودگی هوا، آبوخاک و آلودگی صوتی و همچنین تهدید علیه بهداشت عمومی به عمل آمده است؛ اما چالشهای مهمی همچون پراکندگی قوانین و نبود قانونی منسجم و تعارض مقررات کیفری با یکدیگر در راستای کارایی و پویایی سیاست کیفری ایران در حوزه حمایت کیفری از محیطزیست شهری وجود دارد که در این مقاله که با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای نگارش شده است به ارزیابی رویکرد مقنن و چالشهای پیش گفته پرداخته خواهد شد. همراه با توسعه و پیشرفت صنعت و فن آوری در جهان به منظور رفاه بشر، انحراف و مشکلاتی نیز به وجود آمده است. پیشرفت و تعالی بشر در گرو توسعهای «متعادل و » «متوازن» است و نظام حقوقی نقش غیر قابل انکاری در این زمینه بر عهده دارد؛ زیرا هر کدام از بخشهای مختلف درصدد رشد و توسعه خود هستند و در این مسیر ممکن است تنازع و اختلاف به وجود بیاید که نظام حقوقی باید با بهره گیری از علوم و دانشهای مختلف خود اصولی را به منظور برقراری تعادل و امن یت از زندگی بشر تعریف و تبیین کنند. «محیط زیست» یکی از زمینه هایی است که اگر نظام حقوقی به آن توجه لازم نداشته باشد ممکن است، در زیر چرخهای پیشرفتهای صنعتی و فن آوری که با هدف تامین رفاه بشر و زیستن راحت و بیدغدغه، در حال رشد و توسعه اند، منکوب و نابود شود بنابراین حمایت و حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از ارزشهای اساسی و اصلی جامعه و یکی از دغدغه های نظام حقوقی هر کشوری است به گونه ای که حق برمحیط زیست سالم در کنار سایر ارزشهای متعالی همانند، حق حیات، حق سلامتی و حق به زندگی با استاندارد قرار گرفته است بنابراین سیاستگذاران نظام کیفری به عنوان بخشی از نظام حقوقی باید با توجه به اهداف و اصول حقوق کیفری در این زمینه چاره اندیشی کنند و با اتخاذ تدابیر و سیاستهای مناسب، زمینه تعرض و تجاوز به «محیط زیست» را از بین ببرند و یا آن را تحت کنترل خود قرار دهند. تدبیر و برنامه ریزی مذکور به لحاظ اصل «سلسله مراتبی هنجارها » نیز لازم و ضروری است. اساسی ترین ویژگی حق شناس شده در قلمرو حقو ق، داشتن ضمانت اجرا یا تضمین اجرای آن می باشد.

کلیدواژه ها:

حفاظت از محیط زیست ، خسارات زیست محیطی ، حقوق اسلامی ، محیط زیست ، منابع طبیعی