علل تشکیل ساواک بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

با بحرانی شدن اوضاع سیاسی ایران پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، محمد رضا پهلوی سازمانی به نام ساواک بوجودآورد تا از این طریق با شکنجه و کشتار آزادیخواهان به حکومت خود استمرار ببخشد. این مقاله، با بررسی حوادثسیاسی قبل از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، سلسله قاجاریه و نفت، امتیازنامه دارسی و پیش بینی های دولت انگلیسبرای تمدید مدت آن، جریان ملی شدن صنعت نفت و سیاست انگلیس و حضور آمریکا به عنوان مجری کودتای ۲۸مرداد با روش توصیفی – تحلیلی، به تشکیل ساواک بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، می پردازد. دستاوردهای پژوهشحاکی از آن است که از مهم ترین علل و حوادث سیاسی قبل و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، که منجر به رقابتهای بین دولت های استعماری و به یکی از اهداف مهم آنها در ایران تبدیل شده بود یکی موقعیت جغرافیایی و استراتژیبین المللی ایران و دومی وجود منابع عظیم نفتی در ایران بود. چرا که سرنگونی قاجاریه و ظهور پهلوی در ارتباط بابحران نفت و نفوذ استعماری کشورهای بیگانه بود. به همین خاطر از اهداف مهم تشکیل ساواک در دوره پهلوی دومبه دست آمریکا در ایران این بوده است تا به عنوان تضمین کننده نفوذ استعماری آنها برای تسلط هر چه بیشتر برمنابع عظیم نفت ایران بود.

کلیدواژه ها:

پهلوی دوم ، آمریکا ، کودتای ۲۸ مرداد ، بحران نفت ، ساواک