شیوه های ساخت و کارکرد نوواژه های ترکیبی در شعر شفیعی کدکنی (علمی-پژوهشی)
محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 22، شماره: 43
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 56
فایل این مقاله در 55 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISUK-22-43_014
تاریخ نمایه سازی: 24 دی 1402
چکیده مقاله:
چکیده شاعران صاحب سبک در هر دوره با نوآوری، به سخن خود نوعی تشخص بخشیده اند. یک مورد از این نوآوری ها ساخت ترکیبات تازه است. شفیعی کدکنی از جمله شاعرانی است که بهره گیری از واژه های ترکیبی در شعر او بسامدی چشمگیر دارد. پاره ای از این واژه ها، برساخته شاعر هستند و پاره ای دیگر کمابیش در شعرکهن یا شعر معاصر فارسی سابقه کاربرد دارند. در این مقاله، توجه و تاکید بر نوواژه های مشتق و مرکبی است که شاعر متناسب با زبان شعر خود، ساخته و به کارگرفته است. با توجه به اهمیت واژه سازی در شعر، ضروری می نماید که این ویژگی در شعر شاعران شاخص زبان فارسی کاویده شود. شفیعی کدکنی یکی از شاعران برگزیده شعر معاصر است که سروده هایش مجال چنین کاوشی را می دهد. دستمایه پژوهش پیش رو، شیوه های ترکیب سازی در دو مقوله اسم و صفت و تاثیر آن در بهسازی سروده های این شاعر است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است. محدوده مورد بررسی، هفده دفتر شعر شفیعی کدکنی است که سرانجام در سه مجموعه، تجمیع شده اند. ساخت اسم و صفت مرکب و مشتق در شعر شفیعی کدکنی به یکی از این چند روش انجام گرفته است: اسم یا صفت مشتق حاصل از افزودن وند اشتقاقی به تکواژ پایه؛ دو اسم در کنار هم (اضافه مقلوب)؛ یک اسم و یک صفت (ترکیب وصفی مقلوب)؛ دو اسم در کنار هم با رابطه تشبیه (اضافه تشبیهی) و ... . بسامد و گوناگونی اسامی و صفات مرکب و مشتق به کار رفته در شعر شفیعی کدکنی، شامل ۸۵ مورد اسم، و ۹۳ مورد صفت است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
اکبر نقوی
گروه ادبیات/ دانشکده زبان و ادبیات فارسی/ دانشگاه شهید باهنر کرمان/ کرمان/ ایران
محمود مدبری
دانشگاه شهید باهنر کرمان
پوران علیپور
دانشگاه شهید باهنر کرمان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :