بررسی استعاره های مفهومی و طرح واره های تصویری در تبیین مفهوم انسان در آثار دکتر شریعتی و استاد مطهری بر اساس نظریه لیکاف وجانسون با رویکردی بر زبانشناسی شناختی

استعاره ها تجلی زبانی استعاره های مفهومی هستند که در زبان شناسی شناختی به فهمیدن یک ایده یا یک حوزه ی مفهومی بر اساس ایده یا حوزهی مفهومی دیگر اشاره می کنند. یک حوزهی مفهومی می تواند متشکل از هرگونه سازمان دهی منظم تجربیات انسانی باشد. به اعتقاد لیکاف و جانسون(۱۹۸۰) از استعاره ها نه تنها می توان در مورد پدیده ها سخن گفت بلکه می توان به کمک آن ها در مورد آن ها اندیشید. پژوهش حاضر استعاره مفهومی و طرح واره تصویری مفهوم انسان را در آثار دکتر شریعتی و مطهری براساس زبانشناسی شناختی مورد بررسی قرار داده است که پژوهشگر با استفاده از نظریه لیکاف و جانسون (۱۹۸۰) به تحلیل طرح واره و استعاره ها پرداخته است. این پژوهش از نوع تحلیل – توصیف محتوا و بصورت کمی – کیفی می باشد. پیکره داده های پژوهش حاضر را چهار اثر از آثار مطهری و شریعتی تشکیل می دهد که از هر کدام دو اثر انتخاب شده است. پژوهشگر پس از استخراج داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون لگ خطی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هردو نویسنده از استعاره های مفهومی و طرح واره های تصویری درتبیین مفهوم انسان در آثار خود استفاده کرده اند که بسامد آن ها در آثار شریعتی بیشتر بوده است. نتیجه دیگری که از این پژوهش بدست آمد نشان می دهد که تفاوت معناداری در ارائه، تنوع و فراوانی انواع استعاره های مفهومی و طرح واره های تصویری در آثار مطهری و شریعتی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

استعاره ، استعاره های مفهوم سازی ، طرح واره های تصویری ، مفهوم انسان ، زبانشناسی شناختی