مقایسه روشهای مختلف حفظ رطوبت در کشت دیم گونه گازرخ (Moringa peregerina)

وجود دوره های خشکی طولانی مدت که به طور معمول در طول دوره رویش گیاه اتفاق می افتد، یکی از معضلات پیش روی جنگلکاری و احیاء رویشگاه های جنگلی در ناحیه اقلیمی صحارا- سندی است. با استفاده از سیستم های جمع آوری هرزآب و ذخیره سازی رطوبت در خاک، می توان ضمن کاهش تنش های خشکی، شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک را نیز بهبود بخشید. به منظور بررسی بهترین شیوه ذخیره سازی رطوبت در جنگلکاری گازرخ (Moringa peregerina)، پروژه تحقیقی در قالب طرح آماری کرت های خردشده با سه تکرار با تیمار اصلی نوع کاشت (بذر، نهال گلدانی با منشا بذر) و تیمار فرعی شیوه های ذخیره سازی رطوبت در پنج سطح (بانکت هلالی، گودال عمیق همراه با کاه وکلش و بقایای گیاهی در کف گودال، ورقه پلی اتیلنی روی تشتک اطراف یقه، سوپرجاذب و تشتک اطراف یقه) در محدوده شهرستان راسک بر روی تراس های حاشیه رودخانه سرباز از سال ۱۳۸۷ به مدت چهار سال به مرحله اجرا درآمد. تجزیه وتحلیل اطلاعات نشان می دهد که نهال های گلدانی نسبت به نهال های حاصل از کشت مستقیم بذر از زنده مانی بیشتری برخوردار می باشند و بین تیمارهای ذخیره رطوبت در سطح پنج درصد، تفاوت معنی داری وجود دارد و تیمارهای ورقه پلی اتیلنی، بانکت هلالی و خاروخاشاک نسبت به تیمارهای دیگر برتری داشته و سوپرجاذب در پایین ترین رتبه قرار می گیرد. بررسی خصوصیات کمی (ارتفاع، تاج پوشش و قطریقه) نهال ها نشان می دهد که بین تیمارهای ذخیره رطوبت تفاوت معنی داری در سطح پنج درصد وجود داشته و تیمارهای بانکت هلالی و خاروخاشاک در طبقه برترین ها بوده و بین آنها تفاوت معنی داری مشاهده نمی شود. همچنین تیمارهای سوپرجاذب و شاهد (تشتک) در رتبه های آخر قرار می گیرند. اثر متقابل تیمارها موید بیشترین رشد در تیمارهای بانکت هلالی و خاروخاشاک در نهال های گلدانی و کمترین رویش در تیمار سوپرجاذب و بذر است. با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده توام بانکت هلالی، ورقه پلاستیکی و خاروخاشاک برای جمع آوری و ذخیره رطوبت در جنگلکاری ها در مناطق خشک همراه با نهال گلدانی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

بانکت هلالی ، سوپرجاذب ، ورقه پلی اتیلن ، تشتک ، نهال گلدانی ، بذر