بررسی ساختار بازار و تعیین قدرت رقابتی بین استان های تولیدکننده چغندرقند کشور

مزیت نسبی یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در فعالیت های اقتصادی و تجاری است. اصولا حمایت از محصولات داخلی در راستای توان بخشی تولیدکنندگان داخلی، برای حضور و رقابت در عرصه بین المللی یکی از وظایف مهم دولت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار بازار و قدرت رقابتی بین استان های تولیدکننده چغندرقند در کشور بر اساس شاخص های نسبت تمرکز، هرفیندال- هیرشمن، مزیت نسبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکارشده متقارن و شاخص کای دو و ضریب نوسان آن ها طی دوره ی زمانی ۹۸-۱۳۷۸ صورت گرفته است. نتایج نشان داد طی یک دوره ی ۲۰ ساله، ساختار بازار تولید چغندرقند در کشور انحصار چندجانبه بوده و بر اساس شاخص نسبت تمرکز چهار بنگاهی (CR۴) استان های آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خوزستان و کرمانشاه بیشترین سهم تولید را در کشور دارا می باشند. نتایج حاصل از بررسی میانگین شاخص مزیت نسبی متقارن بوده (RSCA) نشان داد به ترتیب استان های آذربایجان غربی (۶۹/۰)، خراسان رضوی (۴۹/۰) و کرمانشاه (۴۴/۰) دارای بالاترین میزان RSCAمی باشد. در بین استان های دارای مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، استان آذربایجان غربی دارای بالاترین میانگین (۸۹/۵) دارای بالاترین میانگین بود. استان های خراسان شمالی (۳۹/۰)، خراسان رضوی (۴۰/۰)، نیز دارای کمترین میانگین شاخص کای دو (χ۲) طی دوره زمانی ۱۳۹۸-۱۳۷۸می باشند. لذا حمایت های دولتی می بایست به صورت هدفمند از محصولات و استان هایی باشد که دارای مزیت نسبی بالاتری هستند، این سیاست منجر به آن خواهد شد تا توسعه ی کشت و تولید محصولات در جهت استفاده ی بهینه منابع و عوامل تولید به کار گرفته شده و بازاری با توان رقابت پذیری با بازارهای جهانی شکل گیرد

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: ساختار بازار ، شاخص بالاسا ، شاخص کای دو ، چغندرقند ، ایران