گون های علفی چندساله منبع تولید علوفه در مراتع ایران

نقش گونه های مختلف جنس گون در حفاظت آب و خاک، ذخیره ژنتیکی، تنوع گونه ای، ارزش های صنعتی و دارویی و نهایتا تولید علوفه با کیفیت از اهمیت زیادی برخوردار است. این جنس بدلیل تنوع گونه ای و قابلیت سازگاری در انواع اقالیم رویشی بصورت وسیع در سطح مراتع گسترش یافته است. گونها با افزایش حاصلخیزی خاک از طریق تثبیت نیتروژن خاک در سطح مراتع باعث افزایش پتانسیل رویشی رویشگاههای مرتعی شده است. گونه های علفی این جنس به علت داشتن میزان بالای پروتئین و کم بودن فیبر به شدت مورد چرای دام در مرتع قرار می گیرند. طبق گزارشات دفتر فنی مرتع میزان فشار چرا بر عرصه های مرتعی بطور متوسط ۲.۲ برابر ظرفیت چرای آن می باشد. این میزان در مراتع نیمه استپی تا ۷ برابر ظرفیت چرا نیز گزارش شده است. با توجه به اینکه سطح وسیعی از مراتع با بارش بیش از ۲۵۰ میلیمتر با تغییر کاربری به دیمزار تغییر یافته است، این دیمزارها به دلیل غیراقتصادی بودن عمدتا رها شده و خاک در معرض فرسایش قرار گرفته است. به نظر می رسد با کشت و مرتعکاری گونه های علفی جنس گون در دیمزارهای رها شده و مراتع تخریب شده می توان از یک سو با تولید بیش از یک تن در هکتار علوفه با کیفیت و از سوی دیگر با توجه به ویژگی های خاص این گونه ها مانند پایایی، وجود ریشه های گسترده و عمیق و تاج پوشش نسبتا بزرگ به حفاظت آب و خاک و افزایش تنوع گونه ای در این عرصه ها دست یافت.

کلیدواژه ها:

legumes ، Astragalus ، forage ، livestock needs ، rangeland