بررسی ابعاد مختلف فقر آب در استان های ایران

آب به عنوان یک پیش نیاز در توسعه و بقای نسل بشر اهمیت دارد و نقش اساسی در تامین و دستیابی به اهداف و الویت های اجتماعی، اقتصادی و محیطزیستی هر کشوری ایفا می کند. با ادامه روند نامطلوب وضعیت منابع آبی در سطح جهان و پیش بینی تداوم بحران آب، مساله کمبود آب به طور پیوسته در حال افزایش است. در این چارچوب، این مقاله تلاش دارد ابعاد مختلف فقر آب شامل نیروهای محرک، فشار، وضعیت و اثر، عوامل موثر بر آن را بررسی و با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری- روش حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) در سال ۱۳۹۸ را شناسایی نماید. نتایج بهدست آمده از تخمین مدل نشان می دهند ۱- نیروهای محرک اثر مثبت و معناداری روی سازه های فشار و اثر فقر آبی در سطح استان های کشور دارند، ۲- سازه فشار اثر منفی و معناداری روی وضعیت فقر آبی دارد و ۳- سازه وضعیت که بیان کننده تغییرات محیطزیستی است اثر منفی و معناداری بر روی اثرات فقر آبی دارد. همچنین در میان عوامل موثر بر فقر آبی در سال ۱۳۹۸ متغیرهای تعداد پزشکان در هر ده هزار نفر با ضریب ۰.۹۳۴، نسبت اراضی زیر کشت آبی به کل زمین های زیر کشت با ضریب ۰.۸۹۳، مصرف آب شرب کل با ضریب ۰.۸۸۸ و پدیده های بیابانی با ضریب ۱ مهمترین عوامل اثرگذار به شمار می آیند.

کلیدواژه ها:

فقر آبی ، حداقل مربعات جزئی ، مدیریت منابع آب ، مولفه های شاخص فقر آب ، ایران