تحلیل وضعیت و تعیین استراتژی های مبتنی بر سناریو در تاب آوری کلانشهرهای ایران(موردپژوهی؛ کلانشهر اهواز)

در سال­های اخیر، مطالعه درباره­ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب­آوری شهری و عوامل موثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها توجه بسیاری از صاحب­نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به رویکرد آینده­پژوهی و از آن جمله نقش و جایگاه آن در ارتقای تاب­آوری از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد آینده­پژوهی است. هدف این مقاله سنجش تاب­آوری شهری و تدوین استراتژی­های مبتنی بر سناریو در مبحث تاب­آوری می­باشد که با ترسیم تصاویری از آینده صورت گرفته است. برای آینده­نگری تاب­آوری شهری از تعداد ۳۵ نفر از متخصصین در حوزه شهری پرسش­گری به عمل آمد و نتایج حاصل از بررسی آنان برای شناسایی عوامل کلیدی بر شکل­دهی تاب­آوری اجتماعی در آینده مورد استفاده قرار گرفت. سپس به منظور سنجش تاب­آوری اجتماعی از آزمون های آماری کولموگروف- اسمیرنوف و تی­تک نمونه ای، استفاده شد. در بخش آینده­پژوهی نیروهای پیشران با تکنیک­دلفی مشخص و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم­قطعیت، اولویت­بندی­شده و برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم­افزار (Micmac) استفاده شده است. با توجه به میانگین ارزش تاب­آوری­اجتماعی که عددی زیر میانگین نظری (میانگین نظری۴) را نشان می­دهد، می­توان گفت که تاب­آوری اجتماعی کلانشهر اهواز از وضعیت خوبی برخوردار نیست. و نتایج به دست آمده از نرم­افزار Micmac، از بین این عوامل پایین­بودن میزان درآمد (با امتیاز ۴۲۲) تاثیرگذارترین عامل کلیدی در تاب­آوری این کلان­شهر و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و شاخص پایین­بودن مشارکت با مجموع ۲۰۱۶۱۹ ارزش ستونی محاسبه شده، دارای بیشترین میزان اثرپذیری بوده­­اند.

کلیدواژه ها:

تحلیل وضعیت ، تاب آوری شهری ، مطالعات آینده پژوهی ، برنامه ریزی سناریو ، کلانشهر اهواز