تحلیل ریسک آسیب پذیری سکونتگاههای انسانی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لامرد)

یکی از مراحل برنامه­ریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سال­های اخیر استفاده از روش های تصمیم­گیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوری­که در دهه­های اخیر، کشورهای توسعه­یافته با بهره­گیری از مدل­های بسط یافته تصمیم­گیری در شاخه­های مختلف مطالعات محیطی، این مدل ها را معرفی کرده­اند. امروزه شهرستان لامرد در استان فارس با دارا بودن موقعیت خاص جغرافیایی، همواره در برابر این نوع از آسیب­های محیطی (زلزله) آسیب­پذیر می­باشد. با توجه به اهمیتی که روستا و روستانشینی در سطح این شهرستان دارد، لازم است که سکونتگاه­های روستایی این شهرستان از نظر درجه ریسک آسیب پذیری در برابر زلزله مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است که در آن با استفاده از مستندات آماری به تحلیل موضوع پرداخته می­شود. پس از جمع­آوری داده­های مورد نظر از سطح روستاهای این شهرستان، با استفاده از مدل TOPSIS نسبت به رتبه بندی و سطح­بندی دهستان­های این شهرستان براساس ۲۲ شاخص مورد مطالعه، اقدام گردید. نتایج حاصل از این پژوهش در سطح شهرستان لامرد نشان داده است که از نظر سطح آسیب­پذیری لرزه­ای با استفاده از مدل TOPSIS، دهستان کال با امتیاز ۵۲۸۴/۰، دهستان سیگار با امتیاز ۵۲۲۱/۰ و دهستان اشکنان با امتیاز ۴۷۵۴/۰ دارای رتبه های اول تا سوم می­باشند. همچنین درسطح شهرستان لامرد، ۲ دهستان با ریسک بالا، ۱ دهستان با ریسک متوسط و ۴ دهستان با ریسک پایین از نظر آسیب­پذیری در برابر خطر زلزله قرار دارند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، زلزله ، سکونتگاه های روستایی ، روش های چند شاخصه ، شهرستان لامرد