مقایسه کاربرد نمادین رنگ در نگاره سیر شبانه پیامبر (ص) به سوی مسجدالاقصی (معراج نامه میرحیدر و نگاره معراج سلطان محمد)
محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره: 56، شماره: 2
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHIC-56-2_001
تاریخ نمایه سازی: 7 اسفند 1402
چکیده مقاله:
معراج در دوره های متفاوت اسلامی مورد توجه نگارگران بوده است. نگارگر تمایل داشته که عالم مثال را تصویرگری کند، برای این منظور تا حد ممکن از عنصر خیال استفاده کرده است. رنگ را می توان یکی از عناصر اصلی و کاربردی در این راستا دانست. رنگ موثرترین و برجسته ترین وجه نگارگری ایرانی است که ویژگی های معنایی، دیداری و روانی خاص دارد و نگارگر ایرانی آن را در آثار خود، آگاهانه یا ناخودآگاه با توجه و هدف به کار برده است. به نظر می رسد این نمادگرایی رنگی در نگارگری ایرانی جایگاه ویژه ای دارد. رنگ های متمایز در آثار مختلف، نمادهای متفاوت داشته اند و چنین نبود که یک رنگ، نماد یک چیز معین و خاص باشد؛ از همین رو، نگارندگان با بررسی، تحلیل و مقایسه میزان استفاده نگارگران از بار معنایی رنگ های متفاوت در نگاره ها بر آن شدند که رابطه معنادار میان میزان استفاده از رنگ ها و محتوای نگاره ها را دریابند. نگاره های مورد بررسی در این پژوهش؛ نگاره معراج میرحیدر (۸۳۹-۸۴۰) مربوط به دوره تیموری و مکتب هرات، و نگاره معراج سلطان محمد اثر سلطان محمد (۹۴۵-۹۴۹) مربوط به دوره صفوی و مکتب تبریز دوم هستند. پژوهش حاضر برای دست یابی به پاسخ این پرسش است که کاربرد نمادین رنگ ها در این دو نگاره دارای چه شباهت ها و تفاوت هایی بوده است؟ روش به کاررفته در این پژوهش تطبیقی-تاریخی بود. در این راستا، استخراج مولفه های رنگی از هر دو نگاره در قالب جدول انجام و در ادامه به بررسی ویژگی های نمادشناسانه رنگ های مرحله پیش در قالب جدول پرداخته شد. سپس داده های رنگی به دست آمده از نگاره ها و نمادشناسی آنها مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
الهه عارف پور
دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی (مطالعات تاریخی – تطبیقی)، دانشگاه بیرجند
مژگان خیرالهی ازناوله
گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :