مطالعه تحمل ژرم پلاسم برخی جمعیت های یونجه (Medicago sativa L.) نسبت به حمله سرخرطومی برگ (Hypera postica Gyll.)

مقدمه و هدف: یونجه زراعی به طلای سبز معروف است یکی از مناسب ترین گیاهان علوفه ای شناخته شده در جهان است. آفت سرخرطومی برگ یونجه از جمله تنش های محدود کننده در تولید یونجه به حساب می آید. استفاده از ارقام متحمل روشی مطمئن و سودمند برای کنترل آفت سرخرطومی برگ در یونجه می باشد. مواد و روش ها: به منظور گروه بندی تحمل به آفت در یونجه های زراعی، صفات ۳۰ ژنوتیپ یونجه موجود در ژرم پلاسم در مزرعه آموزشی دانشگاه بوعلی سینا مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: اثر ارقام و سطوح حمله آفات در ارتباط با صفات تعداد لارو، عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه-خشک، ارتفاع زمان برداشت در سطح احتمال ۱%(P≤%۱) و صفت میزان خسارت در سطح احتمال ۵% (P≤%۵) اختلاف معنی دار نشان دادند. صفت تعداد لارو با میزان خسارت در سطح ۵% (P≤%۵) همبستگی مثبت و معنی دار داشت. در رگرسیون گام به گام، عملکرد علوفه خشک به عنوان متغیر تابع و سایر صفات به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند. نتیجه نشان داد که عملکرد علوفه تر، درصد ماده خشک، درصد خسارت و میزان کلروفیل با ضریب تبیین تجمعی ۲۶/۹۰ بیش ترین تغییرات درصد خسارت را توجیه نمود. نتیجه گیری: با توجه به متغیر عملکرد علوفه خشک و مقایسات میانگین سایر صفات، ارقام یزدی۳۵ و مائوپا۱۰۲ با داشتن به ترتیب کم ترین تعداد لارو و کم ترین درصد خسارت و همچنین بالاترین ارتفاع زمان خسارت، متحمل ترین ارقام شناسایی شدند و ارقام تک بوته ۹۲ و محلی میاندوآب با داشتن بالاترین تعداد لارو، درصد خسارت و همچنین کم ترین ارتفاع زمان خسارت به عنوان حساس ترین ارقام نسبت به حمله سرخرطومی شناخته شدند.

کلیدواژه ها:

یونجه ، سرخرطومی ، تنوع ژنتیکی ، تحمل ، ژرم پلاسم ، همبستگی