الهیات تفویض و تاثیر آن بر اندیشه فقهی

این جستار در پی آن است تا نشان دهد که شماری از فقهای شیعه امامی برخلاف منظر سنتی درفقه اسلامی تغییر و دست کاری در جسم آدمی را، مشروط به رعایت حدود اخلاقی، محیط زیستی و بهداشتی مجاز دانسته اند. این نگاه معاصر حاصل تفسیری عرفانی-شیعی از شماری از آیات قرآن مانند آیات ناظر به آفرینش انسان، حمل امانت الهی و فطرت است و بنابر این، از ویژگی هایی این چنین برخوردار است: بهره مندی از قدرت تفویضی خدا در این جهان، توانایی کشف رازهای هستی و شناخت واقعیت های جهان، خودآگاهی نسبت به خداوند و ارزش های اخلاقی. این انسان شناسی عرفانی- شیعی الهام بخش شماری از نظریات حقوقی بدین شرح گردید: ۱. انسان از اعتبار تغییر نظام حاکم بر زمین برخوردار است و از این رو شبیه سازی انسانی مجاز است؛۲. جنسیت انسان در محدوده سلطه و اختیار اوست و می تواند آن را تغییر دهد؛۳. دستکاری در الگوهای خلقت جسمانی مانند آنچه در فناوری کمک به باروری آزمایشگاهی، بارورسازی مصنوعی، انتقال جنین و مواردی مانند آن انجام می شود، مجاز است؛۴. مخالفت با تحمیل هرگونه محدودیت بر اندیشه و علم، حتی در قالب انحصار حق «مالکیت فکری» در فناوری و دانش های زیستی.

کلیدواژه ها:

تفسیر عرفانی-شیعی قرآن ، تفویض قدرت خدا به انسان ، اندیشه فقهی و حقوقی ، تغییر نظام حاکم بر زمین ، دست کاری خلقت جسمانی ، منع انحصار حق مالکیت فکری