روش ترکیبی SSM-VSM، رویکرد مطلوب در روش شناسی طراحی سامانه های اجتماعی -فنی

روش شناسی «طراحی سامانه ها»ی نرم بویژه سامانه های نرم دفاعی، یکی از چالش های پژوهشگران مدیریت و سیستم در طراحی سامانه ها است و این ادعا با مروری بر مقالات و پژوهش های انجام شده با عنوان طراحی سامانه به چشم می خورد. پژوهش ها و کارهای انجام شده جهت ارائه ی طرحی مفهومی از یک سامانه در نهایت به یک الگوی ساختاری منتهی شده اند و عموما فاقد اجزای ساختاری، فرآیندی، انسانی و فنی هستند. این مدل ها بیشتر یک مدل مفهومی علی یا ساختاری هستند تا یک طرح سامانه. اگرچه طراحی در حوزه های علوم انسانی دارای تفاوت های روش شناسی با حوزه های فنی- مهندسی و هنر است اما با این حال طراحی در علوم انسانی بویژه مدیریت و سیستم هم باید در چهارچوب های نظری علوم انسانی انجام و به یک سامانه به معنای سامانه منتهی گردد.این پژوهش یک پژوهش کیفی، توسعه ای و متکی بر روش کتابخانه ای است. در این پژوهش با تمرکز بر شکاف روش شناسی موجود در طراحی سامانه ها در پژوهش های ایرانی، ضمن مطالعه ی کتابخانه ای ادبیات حوزه ی سیستم های اجتماعی-فنی و روش شناسی سیستم های نرم در طراحی سامانه ها در نهایت بر اساس چهارچوب سیستم های اجتماعی-فنی و روش شناسی سیستم های نرم در ترکیب با مدل سیستم های مانا، یک چهارچوب روش شناسی مرجح برای طراحی سامانه ارائه شده است.در این مقاله منطبق بر چهارچوب های نظری STS، روش شناسی ترکیبی SSM-VSM به عنوان ترکیب پیشنهادی کارآمد برای طراحی سامانه ها پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها:

روش شناسی سیستم های نرم ، سیستم های اجتماعی - فنی ، مدل سیستم مانا ، طراحی سامانه