تاثیرمدرنیته بر ساختار باغهای ایرانی ( نمونه مطالعاتی دوره پهلوی اول)

سنت هنر باغ سازی در کشور ما از قدمت زیادی برخوردار است .ظهور مدرنیته که هم زمان با دوره قاجار و پهلوی اول بود تاثیر خود را بر تغییر ساختار باغ ایرانی به پارک نشان داد.ازآنجایی که این تغییرات عاری از زمینه ها و بسترهای اجتماعی ،فرهنگی و فکری بوده توسعه مدرنیته و باغ سازی پیش از آنکه به عوامل ریشه ای و محتوایی معطوف باشد در جنبه های کالبدی و فیزیکی تجلی یافته و فاقد هویت ملی بوده است .امروزه جامعه ایران به عنوان دارا بودن سبک های مهم باغ سازی در جهان و تمدن دیرینه باغ سازی فاقد روشی جدید برای طراحی باغ و پارک می باشد معاصر سازی این فضاها می تواند خوانشی مجدد از باغ ایرانی متناسب با نیازهای امروزی باشد .باور بنیادین این تحقیق بر آن است که نمونه های اولیه این معاصر سازی صرفا بر پایه تقلید شتابزده از الگوهای غربی صورت گرفته و فاقد هویت و تمدن ایرانی بوده و دچار التقاط گرایی شده است . در تحقیقات پیشین نحوه ورود مدرنیته و تاثیر آن در شهرسازی و معماری ایران بررسی شده است ، همچنین محققانی نحوهی پیدایش پارکها و عوامل موثر در پیدایش آنها را موردبررسی قرار دادهاند.پژوهشگرانی نیز نمونه های از باغهای ایرانی را تحلیل و بررسی نموده اند که با تاثیر مدرنیته به پارک تغییریافته اند. در این پژوهش نمونه هایی هدفمند از اولین باغهای متاثر از مدرنیته ازجمله پارک امین الدوله و باغ ملی تهران از باغهای دوره پهلوی اول در شهر تهران انتخابشده و سپس با تحلیل پلانها و نقشه ها و اسناد توصیفی -تصویری به بررسی خصوصیات این باغها و مقایسه و تطبیق الگوهای ساختاری آنها با سبک های غربی پرداخته می شود،همچنین عواملی که از تاثیرپذیری مدرنیته به ساختارشکنی این گونه باغها منجر شده بررسی می شوند و زمینه سازی برای یافتن معیارهای طراحی این گونه فضاها بر اساس الگوی باغ ایرانی انجام می شود.به این منظور با استفاده از روش تاریخی توصیفی ، گوشه هایی از تغییرات شتابزده در فرهنگ دوره پهلوی اول،خصوصا در حوزه باغ سازی در تعامل با غرب بررسی شده و سپس نمونه های منتخب این دوره پارک امین الدوله و باغ ملی تهران به وسیله اسناد و مدارک، مورد تحلیل قرارگرفته ، نتایج این تحقیق نشان می دهد نخستین پارکهای تهران، دارای تفاوتهایی با اصالت باغ ایرانی بوده و دارای خصوصیات التقاطی بوده که موجب ساختارشکنی الگوهای باغ سازی ایرانی و بی هویتی این فضاها گشته و درنهایت الزامات و توصیه های طراحی باغ و پارک بر اساس الگوی باغ ایرانی و نیازهای امروزی ارائه می شود.

کلیدواژه ها:

مدرنیته ، باغ ایرانی ، پارک شهری ، دوره پهلوی اول