پژوهشی بر تزئینات چوبی خانه فروغ الملک در شیراز

خانه های قاجاری کهن شیراز به دلیل برخورداری از ویژگی های خاص معماری ، تاریخی و فرهنگی و هنری به عنوان میراثی ارزشمند و به جای مانده از نیاکان ما به شمار می رود این خانه ها تزییناتی دارند که ریشه در فرهنگ و هویت ایرانی ما دارند و حفظ و نگهداری آن،از اهمیت قابل توجهی برخوردار است . خانه فروغ الملک از خانه های معروف قاجاری می باشد . در عمارت این خانه مجموعه تزئیناتی وجود دارد که منبع غنی از نقوش تزیینی اند. این تزئینات شامل آینه کاری ، کاشی کاری معقلی ، ستونهای چوبی ، نقاشی رنگ روغن روی سقف ، گچبری ، تزئینات چوبی درها و ارسی ها، حجاری ازارههای سنگی در حیاط می شود.به کارگیری تزئینات چوب ی ، همواره جایگاه ویژهای در معماری سنتی و بومی ایرانی داشته و این پژوهش به بررسی آثار تزیینی چوبی بکار رفته در این بنا پرداخته است . خانه فروغ الملک یکی از ابنیه هایی است که تحلیل بصری بر روی آن انجام نشده و لذا شیوه هنری آن کمتر مورد بررسی بوده است . این پژوهش بر اساس طرح سوالاتی نظیر اینکه در خانه فروغ الملک چه نقوشی چوبی بیشتر بکار رفته است ؟ تنوع و گوناگونی در تکنیک و اجرای مصنوعات چوبی از قبیل سر در پنجرهها و شیشه های رنگی و گره چینی به کار رفته در خانه فروغ الملک از لحاظ شکل و اجرا چگونه است ؟ و فرضیه های اولیه مبتنی بر استفاده از شیوه معرق روی چوب و پنجرههایی ارسی و ... است ، همچنین تنوع نقوش گیاهی چشم گیری در خانه دیده می شود. اهداف پژوهش شامل : بررسی و تحلیل نقوش تزئینی چوبی و مشخص کردن بستر پیدایش برخی نقوشمی باشد. این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی صورت گرفته و گردآوری اطلاعات از طریق عکس برداری و تحقیق میدان ی و کتابخانه ای انجام گرفته است . استفاده از چوب به عنوان ابزاری جهت تحکیم بنا و زیباسازی از طریق آمیختن نقش و نگار بر روی مصنوعات چوبی از جمله در و پنجرهها و سرستون های خانه جلوه بسیار مطبوعی به این اثر هنری داده است .نتیجه اینکه در این بنا از نقوش گیاهی و هندسی استفاده شده واستفاده از شیوه قواربری ،که هنری است تکامل یافته از هنر زیبای گره چینی و از نقوشی با خطوط گردان و منحنی در خانه فروغ الملک استفاده شده است . ارسی ساری ها، شیشه های رنگی ، سرستونهای مقرنس کار شده با چوب، معرق کاری روی دربها. نقوش هندسی و اسلیمی در پنجرهها که با چوب کار شده و ... تزیین کرده است

کلیدواژه ها:

عمارت فروغ الملک ، اواخر قاجار ، نقوش تزیینی ، چوبی ، ارسی ، شیراز