تدوین چارچوب مفهومی تاب آوری مولفه دسترسی بعد ریخت شناسی در برابر سانحه سیل و بررسی کاربست آن در ادبیات نظری

تاب آوری یکی از مفاهیم مهمی است که در طی چند دهه اخیر نقش مهمی را در ادبیات طراحی شهری بازی کرده است . تاب آوری مفهومی است که به چگونگی پاسخگویی ابعاد گوناگون شهر در قبال وقوع رخداد های طبیعی و غیر مترقبه در محیط های شهری می پردازد. تنوع تعاریف انجام گرفته در رابطه با این مفهوم نشان دهنده اهمیت کلیت آن در اندیشه نظریه پردازان علوم مختلف از جمله شهرسازی و طراحی و برنامه ریزی شهری است . در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از روش مطالعاله کتابخانه ای ابتدا مبانی نظری تاب آوری ، در منابع گوناگون مورد بحث قرار گرفته و پس از تدقیق شاخص ها و ارائه چارچوب مفهومی ، تعدادی از پژوهش های انجام شده در رابطه با موضوع مورد بحث انتخاب شده و میزان کاربست این شاخص ها در آن ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. نتایج نشان می دهد که میزان کاربست این شاخص ها در ۲/۶۴ % از موارد بسیار کم و وضعیت نامطلوب، در ۴/ ۲۱% از مورد کم و وضعیت نامطلوب و در ۴/۱۴ % از موارد نیز متوسط و وضعیت نیمه مطلوب بوده است . یافته های پژوهش نشان می دهد، از مهم ترین دلایل این موضوع این است که علیرغم این که مفهوم تاب آوری خود دارای مبانی نظری مدون و جامع است اما این مفهوم در شهرسازی دارای یک کلیت شناخته شده، مقبول و ساختارمند نیست . به همین دلیل پژوهشگران در تعیین شاخص های مدقن و تولید شاخص های جدید ناتوان اند. پس در مطالعات خود در موضوعات مرتبط به یک سری از شاخص هایی اشاره می کنند که مشخص تر و دقیق تر بوده و یا در پژوهش های پیشین توسط سایر پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفته است .

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، کاربست ، شاخص ، دسترسی ، ریخت شناسی