شناسایی مناطق مستعد فرونشست زمین دشت خوی با چهار چوب GARDLIF

برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی یکی از عوامل کلیدی به وجود آمدن فرونشست است که بسیاری از مناطق شهری و کشاورزی در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است . دشت خوی در شمالغرب ایران قرار دارد و یکی از زیرحوضه های آبریز ارس می باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی مناطق آسیب پذیر ناشی از فرونشست زمین در دشت خوی از چهارچوب GARDLIF استفاده شده است . چهارچوب GARDLIF از هفت پارامتر افت سالانه سطح آب زیرزمینی (G)، محیط آبخوان (A) ، تغذیه خالص (R)، مقدار تخلیه یا پمپاژ (D)، کاربری اراضی (L)، ضخامت آبخوان (I) و فاصله از گسل (F) تشکیل شده است . در این روش، پس از تهیه لایه های رستری پارامترها و رتبه بندی آنها، نقشه آسیب پذیری فرونشست به دست آمد. نتایج به دست آمده حاکی از بیشترین امکان وقوع فرونشست مربوط به مناطق اطراف شهر فیرورق و بخش غربی و شمال آبخوان است . در شواهد میدانی نیز در محدوده شهر فیرورق فرونشست به صورت فروچاله ها و شکاف مشاهده شد. نتایج تحلیل حساسیت به روش حذف پارامتر از نقشه آسیب پذیری برای دشت خوی نشان داد که موثرترین پارامتر به ترتیب پمپاژ از آبخوان (D) و کاربری اراضی (L) به ترتیب با میانگین تغییرات ۷۲/۱ و ۶۱/۱ و کم اثرترین پارامتر فاصله از گسل با میانگین تغییرات ۰۸/۰ می باشد.

کلیدواژه ها:

چهارچوب GARDLIF ، دشت خوی ، فرونشست .