خاموشی ژن با استفاده از آر.ان.ا مداخله گر

تنظیم بیان ژن یکی از نیازهای اساسی در بدن موجودات زنده است. تنظیم بیان ژن به معنی فعال شدن و یا خاموش شدن یک ژن در موجود در هر مرحله از زندگی یا دربافتهای مختلف می باشد. به بیان نشدن یک ژن در بافتهای مختلف و یا در زمانهای مختلف رشدی اصطلاحاً خاموشی ژن می گویند. خاموشی در دو سطح رونویسی Transcriptional Gene) Silencing)TGS و پس از رونویسی (Post Transcriptional Gene Silencing)PTGS اتفاق می افتد. خاموشی در سطح رونویسی یعنی اینکه از روی ژن در اثر متیلاسیون پروموتر رونویسی انجام نشود. خاموشی پس از رونویسی با مداخله در ساختار تک رشته ای mRNA ی ژن هدف تخریب آن صورت می گیرد. به خاموشی ژن پس از رونویسی به طور کلی RNAi یا RNA ی مداخله گر می گویند. در این روش طی فرآیندی خاص رشته مکمل mRNA ی ژن هدف ساخته شده و با آن جفت می شود و یک توالی دورشته ای تولید می شود. از آنجا که سیستم ساخت پروتئین در سلول قادر به ترجمه mRNA ی دو رشته ای نیست در نتیجه بیان ژن متوقف یا اصطلاحاً ژن خاموش می شود. با توجه به اینکه این مکانیسم می تواند به طور خاص برای هر ژنی استفاده شود و در ضمن به نسل بعدی نیز منتقل می شود می توان از آن در اصلاح نباتات استفاده نمود. استفاده از این تکنولوژی، در، علم پزشکی برای مقابله با بسیاری از بیماریهای ویروسی مانند ایدز و بیماریهای ژنتیکی مانند سرطان ها، و در کشاورزی برای تولید واریته های مقاوم به بیماریهای ویروسی، به طور روز افزونی در حال گسترش است.

کلیدواژه ها:

، RNAi ، siRNA ، miRNA ، PTGS ، TGS