شوشتر؛کهن الگویی برای معماری وشهرسازی پایدار

شوشتر شهری است در استان خوزستان و با ارزشهای تاریخی وخصوصاً معماریای ماندگار و پایدار که به سبب قرار گرفتن در منطقه گرمسیری)گرم و نیمه مرطوب( دارای تابستانهای طولانی و بهشدت گرم وزمستانهایی نسبتاً معتدل است. معماران این دیار کهن که قدمت سکونت در آن به بیش پنج هزار سال می رسد از دیرباز در اندیشه ایجاد محیطی امن، ایمن و همساز با اقلیم بودند که با زبردستیتمام، چنین فضایی را در نهایت مهربانی با طبیعت و الگوبرداری صحیح از آن در بافت کهن این شهر می توان مشاهده کرد. بافت سنتى معمارى این شهر کاملاً متراکم و فشرده است و کوچههاى باریک ودیوارهاى بلند و گذرگاههاى تنگ که همگى با گذر از ساباطها یا سایهبانها به میدانچههاى اصلى شهر ختم مى شوند، زیبایى کم نظیرى دارد. هدف اصلی از نگارش این مقاله، بررسی مؤلفههای اصلی پایداریمعماری سنتی و شهرسازی کهن شهر شوشتر می باشد؛ شاید بتوان با الگوبرداری روزآمد از این شاخصهها، راهی برای آشتی معماری و شهرسازی نوین با کهن الگویی سنتی همچون شوشتر را گشود. روش اصلیتحقیق در این مقاله، بررسی میدانی در بافت کهن شهر شوشتر و بهرهگیری از منابع کتابخانهای و مقالات مرتبط در نشریات علمی و مطالب درج شده در سایتهای معتبر اینترنتی می باشد. نوشتار حاضرسعی دارد در جهت بررسی و شناخت هرچه بیشتر شاخصههای پایداری معماری سنتی و شهرسازی کهن شوشتر، خصوصاً بهرهگیری از عناصر معماریی همچون شوادان و یا ترفندهای مختلفی که در بحث همجواریهاو همسایگیها در محلات قدیمی این شهر برای فراهم نمودن محیط آسایش به کار رفته، گام هایی بردارد و نیز در خصوص پیوندهای لطیفی که فی مابین رودخانه کارون و بافت کهن شهری و مساکن حاشیهآن برقرار است مطالبی را تقدیم نماید. این مقاله در نهایت کوشیده است با گشودن پنجرهای رو به گذشته، ضمن ایراد شرحی بر شاهکارهایماندگار معماری سنتی در بخش ساخت مسکن، خطوطی را پیش روی معماری و معماران امروز ایران قرار دهد تا شاید مورد بهره برداری علاقمندان، البته با استفاده از مصالح پیشرفته و ساختارهای نوین قرار گیرد

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، معماری سنتی ، بافت کهن ، شوشتر