نقد اجتماعی اشعار خاقانی از منظر دیالکتیک

در نقد اجتماعی از وجود نوعی ارتباط میان ساختار اجتماعی و ساختار ادبی بحث می شود و در این نوع نقد سخن از تأثیرمتقابل جامعه و اثر ادبی است. نقد اجتماعی تلاش می کند، مؤلفه های اجتماعی را در آثار ادبی بکاود. دیدگاه دیالکتیک درحوزه جامعه شناسی ادبیات، مقوله جامعه شناسی ادبیات را با زیباشناسی کلاسیک و دیالکتیک کانت و هگل و مارکس پیوندداده است. دیدگاه دیالکتیک را می توانیم به سه شاخه تقسیم کنیم: جامعه شناسی نقد اجتماعی یا جامعه شناسی متن ادبی،جامعه شناسی انواع ادبی و جامعه شناسی فاعل ادبی. برای بررسی یک اثر ادبی از دیدگاه دیالکتیک، ابتدا باید به تفسیر متنپرداخت. از این رو ابتدا متن از نظر روایی، معنایی و نحوی بررسی می شود. پس از آن به تأثیر جامعه در ایجاد اثر ادبی وویژگی های زیبایی شناختی آن پرداخته می شود. در این مقاله با نگاهی اجمالی به زندگینامه خاقانی و بررسی ساختاری و زیباییشناختی اشعار او تلاش کرده ایم تا تأثیر مولفه های اجتماعی قرن ششم را در آثار او بکاویم و به اشعار او از منظر یکی ازمهمترین نظریه های جامعه شناسی ادبیات بنگریم.