پایداری؛ آینده برنامه ریزی برای تاب آوری سکونتگاه های انسانی در برابر سوانح طبیعی

نرخ بالای تلفات و خسارات ناشی از رخداد سوانح طبیعی باعث ایجاد اختلال و تحمیل هزینه های سنگین مادی و معنوی به فرایندها و اقدامات توسعه ای می گردد. از طرف دیگر مطالعات نشان داده است که افزایش شمار سوانح طبیعی خود معلولی از توسعه بی رویه شهرها و سکونتگاه های انسانی بویژه در کشورهای در حال توسعه است. ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه نیز همواره با چالش سوانح طبیعی همچون زلزله، سیل و طوفان مواجه بوده است. امروزه نگرش به رویکردهای توسعه ای جوامع در چارچوب توسعه پایدار مطرح می شود. افزون بر این در مقولات مرتبط با کاهش خطر و بازسازی پس از سوانح نیز موضوع تاب آوری در برابر سوانح اهمیتی بیشتر از گذشته یافته و رویکردهای جدیدی را منجر شده است. با درنظر داشتن دوگانه توسعه- سانحه و تاثیر متقابل این دو بر یکدیگر و با تغییر جریانهای فکری به سمت توسعه پایدار در یک سو و به سمت تاب آوری در برابر سوانح در سوی دیگر، توجه به دوگانه پایداری- تاب آوری نیز حایز اهمیت می شود. به ویژه اینکه امروزه هر دوی این مفاهیم به کرات مورد استفاده قرار می گیرند و هردو به عنوان مفاهیمی مثبت و سازنده تلقی می شوند، در صورتی که در بسیاری موارد حقیقت تحقق پایداری و تاب آوری می تواند در تضاد با یکدیگر و در گرو اقداماتی کاملا مخالف قرار گیرد. تلقی همسازی کامل این دو مفهوم به دلیل وجود ابهام در تعریف و دامنه کاربرد آنها است. در پژوهش حاضر ضمن بررسی ماهیت و چیستی رابطه توسعه پایدار با تاب آوری در برابر سوانح، دامنه تاثیرات این دو مقوله بر یکدیگر مورد بحث قرار می گیرد و زمینه های همسازی این دو مقوله شناسایی می شوند

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، تاب آوری ، سوانح طبیعی ، رابطه مفاهیم