بررسی تغییرات سالانه کیفیت آب رودخانه کرخه با استفاده از شاخص کیفی IRWQI در سال 1394 و ارایه راهکارهای مدیریتی

رودخانه ها علیرغم داشتن اهمیت اکولوژیک بسیار زیاد، در معرض مقادیر مختلف منابع آلاینده قرار دارند، به همین علت داشتن آگاهی از تغییرات کیفی آب رودخانه ها الزامی است. یکی از روش های تحلیل و تفسیر مشخصه های کیفی آب، استفاده از شاخص کیفی آب های سطحی (IRWQISC) می باشد. شاخص IRWQI شاخص تلفیقی از NSFWQI و BCEQI می باشد. این مقاله با هدف بررسی تغییرات سالانه کیفیت آب رودخانه کرخه با استفاده از شاخص کیفی IRWQI و ارایه راهکارهای مدیریتی انجام شد. در این روش پس از اندازه گیری غلظت پارامترهای اصلی موثر در کیفیت آب در 11 ایستگاه از رودخانه کرخه، زیر شاخص هر یک از پارامترها بوسیله منحنی های PI تبدیل به ارزش های کیفی می شود و شاخص کل از حاصل جمع زیر شاخص های وزن دار شده بدست آمده و طبقه بندی آب بر این اساس انجام می گیرد. نتایج نشان داده است که میانگین شاخص کیفی IRQWIدر ایستگاه ها 1، 2، 3، 4، 5، 7، 10 و 11 در طبقه متوسط و ایستگاه های 6، 8، 9 در طبقه نسبتا بد در طی سال 94 قرار گرفته است. از نظر طبقه بندی شاخص کیفی IRQWI، رودخانه کرخه در طبقه نسبتا بد تا متوسط قرار داشته است. همچنین نتایج حاصل از مطالعات رودخانه کرخه نشان داده است که بیشترین آلودگی در زیر حوضه های رودخانه کرخه ناشی از مقادیر بالای دو عنصر نیتروژن و فسفر می باشد که علت اصلی آن فعالیت های کشاورزی و دامداری این زیر حوضه ها و استفاده بیش از حد کود و سموم بوده است و ایستگاه های بالادست از کیفیت مطلوب تری برخوردار بوده اند. در نهایت کیفیت آب رودخانه کرخه در کلیه فصل ها با توجه به تراز استاندارد ملی و بین المللی جهت شرب و کشاورزی مناسب نبوده و تا حدودی قابل استفاده برای آبزیان بوده است. بنابراین آب رودخانه کرخه در بالادست دارای کیفیت نسبتا مطلوبی است ولی به دلیل تخلیه انواع فاضلاب ها، برداشت زیاد آب و تبخیر و همچنین نفوذ آب شور خلیج فارس در ایستگاه های پایانی، کاهش بیشتری از لحاظ کیفیت در ایستگاه های پایین دست داشته است.

کلیدواژه ها:

تغییرات سالانه ، کیفیت آب ، رودخانه کرخه ، شاخص کیفی IRWQI ، راهکار مدیریتی