اثر تنش شوری بر تجمع ماده خشک و الگوی توزیع یونی در پنج ژنوتیپ گلرنگ Carthamus tinctorius L

جهت بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر ژنوتیپ های گلرنگ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بصورت آبکشت انجام گردید. پنج ژنوتیپ گلرنگ شامل اراک 2811، نبراسکا10، SOD، CA و CA به عنوان فاکتور اول و 4 سطح شوری شامل تیمار بدون نمک به عنوان شاهد و محلولهای 0.3، 0.5 و 0.7 درصد نمک طعام به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. در این آزمایش ارتفاع گیاه ، وزن خشک اندام هوایی و ریشه ، غلظت سدیم ، پتاسیم ، کلسیم و منیزیم در برگ و ریشه و همچنین غلظت پرولین در برگ ها اندازه گیری شد. شوری باعث کاهش ارتفاع گیاه ، وزن خشک اندام هوایی و ریشه ، و همچنین کاهش غلظت عناصر پتاسیم ، کلسیم و منیزیم در برگ و ریشه شد. از طرف دیگر شوری باعث افزایش غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ و ریشه گیاه گردید. برهمکنش بین شوری و ژنوتیپ بر وزن خشک اندام هوایی معنی دار شد. بر این اساس ژنوتیپ CA با دارا بودن کمترین کاهش در وزن خشک اندام هوایی در کلیه سطوح شوری مقاوم ترین ژنوتیپ به شوری بود. تاثیر شوری بر نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه معنی دار نبود. به عبارت دیگر میزان کاهش وزن خشک گیاه در اثر شوری برای اندام هوایی و ریشه مشابه بود. غلظت پرولین در برگ در تیمارهای شور نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت ولی اختلاف بین ژنوتیپ ها و همچنین اثر متقابل بین شوری و ژنوتیپ بر غلظت پرولین معنی دار نشد. نسبت غلظت سدیم به پتاسیم در برگ و ریشه با افزایش سطح شوری افزایش یافت . تفاوت بین ژنوتیپ ها از نظر نسبت سدیم به پتاسیم در برگ معنی دار ولی برای ریشه معنی دار نگردید، در برگ ، این نسبت برای ژنوتیپ نبراسکا10 بالاترین بود. برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر این نسبت در برگ و ریشه معنی دار نشد. نتایج این آزمایش نشان می دهد که شوری می تواند تاثیر منفی بر رشد گیاه گلرنگ داشته و واکنش ژنوتیپ های مختلف گلرنگ به شوری از نظر تجمع ماده خشک و نسبت یون ها در گیاه متفاوت است .

کلیدواژه ها:

گلرنگ ، شوری ، ماده خشک ، عناصر ، ژنوتیپ