ارزیابی سازگاری اکوتیپ های مختلف زعفران زراعی با شرایط آب و هوایی شهرستان مراغه

به منظور بررسی سازگاری برخی اکوتیپ های زعفران زراعی (Crocus sativus) نسبت به شرایط اقلیمی شهرستان مراغه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال متوالی (1393-1392) اجرا شد. اکوتیپهای موردمطالعه شامل بردسکن، سبزوار، تربت حیدریه، کاشمر، تایباد، آبرود، دوغ آباد، اسفیوخ، مرند 1، مرند 2، بناب 1 و بناب 2 بودند. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، طول خامه، طول کلاله، درصد سبز شدن، سرعت سبز شدن، ارتفاع گل، درصد گلدهی، سرعت گلدهی، وزن تر و خشک گل و عملکرد خشک کلاله در واحد سطح بود. نتایج نشان داد تمامی اکوتیپها از درصد سبز شدن و استقرار خوبی در سال اول برخوردار بودند، ولی با شروع یخبندان، اکوتیپهای آبرود، اسفیوخ و تایباد سازگاری کمتری به دماهای پایین نشان دادند. بین اکوتیپها از لحاظ صفات تعداد گل در واحد سطح، درصدگلدهی، درصد سبز شدن و میانگین وزن تر گل در سطح احتمال 0/05 اختلاف معنیداری وجود داشت. همچنین اختلاف آماری معنیداری در سطح احتمال 0/01 برای سرعت گلدهی و سبز شدن در بین اکوتیپهای موردبررسی مشاهده شد. بالاترین درصد سبز شدن در سال دوم مربوط به اکوتیپ مرند 2 بود، ولی اکوتیپ سبزوار بالاترین سرعت گلدهی و بیشترین درصد گلدهی را به خود اختصاص داد. با وجود پایین بودن عملکرد اکوتیپهای مرند 1 و سبزوار در سال استقرار، این دو اکوتیپ در سال دوم بیشترین عملکرد را نشان دادند، به طوری که مقدار تولید سال دوم اکوتیپ سبزوار 1/5 کیلوگرم در هکتار و اکوتیپ مرند 1/4 1 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع، نتایج نشان داد که اکوتیپ های مرند جهت کاشت در شهرستان مراغه مناسب بوده و استفاده از بنههای خارج از استان توصیه نمیگردد.

کلیدواژه ها:

بنه ، درصد گلدهی ، عملکرد گل ، کلاله ، سازگاری