نقش بهینه سازی کاربری اراضی بر کاهش پتانسیل فرسایش و رسوب با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی (مطالعه موردی: حوضه چهل گزی سنندج)

بهره برداری مناسب از اراضی کشاورزی و منابع طبیعی موجب کاهش فرسایش خاک و افزایش تولید در حوزه های آبخیز میشود. از طرفی، الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیتهای انسان در زمین به منظور برآورد نیازهای مختلف، در حال تغییر است. یکی از روش های مدیریتی برای رسیدن به پایداری تولید و کاهش فرسایش خاک، بهینه سازی کاربری اراضی است. در این تحقیق با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی(سیمپلکس) و سامانه اطلاعات جغرافیایی، به بررسی نتایج حاصل از بهینه سازی کاربری اراضی در حوضه چهل گزی سنندج در سه سناریو شامل وضعیت موجود، وضعیت اعمال مدیریت و وضعیت استاندارد اراضی پرداخته شد. پتانسیل فرسایش با استفاده از مدل MPSIAC در اراضی آبی 1/65 اراضی دیم 3/31 مرتع 3/64 باغ 1/49 و متوسط حوضه 3/58 تن در هکتار در سال برآورد شد. نتایج تحلیل حساسیت سناریوها نشان داد که در صورت بهینه سازی کاربری اراضی، پتانسیل فرسایش در وضعیت فعلی 0/85 درصد افزایش مییابد؛ ولی در وضعیت اعمال مدیریت اراضی 16/92 درصد و در وضعیت استاندارد 32 درصد کاهش مییابد. نتایج تحلیل حساسیت در هر سه گزینه نشان داد که تغییر در مساحت اراضی مرتعی بیشترین تاثیر را در تغییرات پتانسیل فرسایش حوضه دارد.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، تخریب اراضی ، حفاظت خاک و آب ، سناریوهای مدیریتی ، مدیریت اراضی