ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه در توده های ماشک گل خوشه ای در شرایط دیم

به منظور توسعه کشت گیاهان دیم و بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در 15 توده بومی ماشک، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 15 تیمار و 3 تکرار در فصل زراعی 91-92 در شهرستان سقز اجرا شد. گونه های مورد بررسی شامل سه گونه ماشک معمولی (توده های 2، 7 ، 10، 15، 16 ، 23، 29، 30 ،33و ( 36 ، گونه ماشک گل خوشه ای(توده های 12، 28 و (35 و ماشک خزری (توده های 22 و(24 بود. صفاتی از قبیل عملکرد علوفه خشک و علوفه تر، دیواره سلولی بدون همیسلولز ADF، دیواره سلولی NDF ، قابلیت هضم ماده خشک گیاهی DMD، ماده خشک مصرفی DMI اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد بیشترین علوفه خشک مربوط به توده های 30 و 23 ماشک گل خوشه ای (به ترتیب با 530/8 و 502/8 گرم در متر مربع ) بدست آمد. از لحاظ کیفی توده 28 ماشک گل خوشه ای دارای کمترین میزان دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همیسلولز بود. بنابراین بیشترین میزان ماده مغذی قابل هضم وماده خشک مصرفی به این توده تعلق داشت. تجزیه کلاستر از لحاظ صفات کمی نشان داد 15 توده در سه گروه قرار گرفتند، به طوری که توده شماره 30 ماشک معمولی یک گروه را به خود اختصاص داد و توده برتر از لحاظ صفات کمی شناسایی گردید. علاوه بر این درتجزیه کلاستر از لحاظ صفات کیفی توده شماره 28 ماشک گل خوشه ای یک گروه را به خود اختصاص داد. بطور کل نتایج این تحقیق نشان داد که توده شماره30 از لحاظ کمی بدلیل عملکرد بالای علوفه و توده شماره 28 از لحاظ کیفی بدلیل خوش خوراکی به عنوان گونه مناسب برای کاشت در شرایط محیطی منطقه سقز شناسایی گردید.

کلیدواژه ها:

ماشک ، عملکرد علوفه ، کیفیت ، تجزیه کلاستر ، همی سلولز ، ماده مغذی