بررسی آلودگی منابع آب دشت بیضاء استان فارس با تاکید بر تامین آب شرب

دشت بیضاء در فاصله 60 کیلومتری شمال غرب شهر شیراز واقع شده است و وسعت آن چهل هزار هکتار است. در این دشت بیش از 33 روستا شکل گرفته و بتدریج گسترش یافته اند. رودخانه دائمی در شدت فوق جریان ندارد و منابع آب سطحی شامل سیلاب هایی است که در فصل بارندگی از ارتفاعات سرچشمه گسترش یافته اند. رودخانه دائمی در شدت فوق جریان ندارد و منابع آب سطحی شامل سیلاب هایی است که در فصل بارندگی از ارتفاعات سرچشمه گرفته و بلا استفاده از دسترس خارج می شوند. با توجه به وضعیت منطقه، استفاده از آب های سطحی جهت تامین آب شرب اهمیت و اعتباری نداشته و از اینرو منابع آب زیرزمینی نقش بسزایی در تامین نیاز آبی منطقه دارد. بسیاری از روستاهای دشت بیضاء در منطقه ای واقع شده اند که هر چند از نظر منابع آب دارای پتانسیل چشمگیری هستند اما از نظر انواع آلودگی آب با مشکلاتی مواجه می باشند. در این تحقیق با توجه به آزمایش های میکروبی و شیمیائی در سه سال مختلف که از نظر خشکسالی و ترسالی انجام پذیرفته، کلیه ترکیبات شیمیایی و میکروبی آب در محدوده چندین روستای حاشیه دامنه کوه های محصور کننده دشت و مرکز آن از نظر کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این مرحله از پژوهش نشان داد که در اکثر نمونه های برداشت شده در ترسالی، آلودگی میکروبی و در سال های خشک از میزان آلودگی سفره به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی کاسته می گردد. در مرحله دوم نسبت به بررسی و مطالعه راندمان زهکش های واقع در شرق دشت در پایین انداختن سطح آب سفره زیرزمینی اقدام گردید. نتایج حاصل از این مرحله نشان داد که در سالهای ترسالی به علت پایین بودن ظرفیت هدایتی آب این زهکش ها، و بالا آمدن سطح آب زیرزمینی، آلودگی وسیعی در سفره آب زیرزمینی گسترش می یابد و زهکش ها نهایتاً در کنترل میزان تبخیر سطحی آب و جلوگیری از شور شدن زمین های کشاورزی، توانایی قابل ذکری دارند. براین اساس، استفاده از منبع تامین آب آشامیدنی در سازندهای آهکی شمال دشت و بهره مند شدن کلیه روستا ها به صورت مجتمع از یک منبع آب مشترک پیشنهاد گردید و در راستای این فعالیت، جهت جلوگیری از آلودگی سفره آبرفتی و با عنایت به بالا بودن سطح آب زیرزمینی، اجرای تاسیسات شبکه جمع آوری و دفع فاضلاب توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

آب زیر زمینی ، آبرفت ، آب آشامیدنی ، چاه آهکی