تحلیلی بر منابع رشد و تغییرهای ساختار اقتصاد کشور با استفاده از جداول داده - ستانده (1365-1385)

در این مقاله تلاش شده تا تغییرات ساختاری و عوامل رشد گروه های عمده کالایی در طرف تقاضا، با استفاده از پنج جدول داده - ستانده سال های 1365، 1370، 1375، 1380 و 1385 تبیین و تحلیل شود. جدول های مزبور در ابعاد 969 و به صورت کالایی (کالا در کالا) مبتنی بر جدول های پایه مرکز آمار ایران بوده و فقط جدول سال 1385 بر مبنای جدول سال 1380 با استفاده از روش راس (RAS) متعارف تولید گردیده و سپس همه جدول ها براساس شاخص قیمت تولید کننده (PPI) به قیمت ثابت سال 1375 تبدیل یافته اند. سوال اساسی این تحقیق درباره دو محور است: اولا، آیا در طول سالهای 1365 الی 1385 تغییرات ساختاری در سطح کلان و گروه های عمده کالایی واقع شده است ؛ ثانیه، میزان سهم و تاثیرات هر یک از منابع چهارگانه رشد شامل تقاضای داخلی ، گسترش صادرات ، جانشینی واردات و تغییر در تکنولوژی تولید چقدر است دو عامل استراتژی جانشینی واردات و گسترش تقاضای داخلی موثرترین عوامل در تغییر ساختار و منبع رشد شناخته شده اند. همچنین از میان گروه های کالایی در مقطع زمانی 1380-1385 برخلاف دوره های زمانی قبل، تغییرات ساختاری گروه صنایع غذایی با بیشترین نرخ رشد و میزان سهم همراه است و برای نخستین بار گروه هایی که سهم بالاتری در تغییرات رشد دارند به نسبت از نرخ رشد بیشتری هم برخوردارند.

کلیدواژه ها:

اقتصاد ایران ، تغییرات ساختاری ، منابع و عوامل رشد ، روش تغییرات مطلق و نسبی ، رتبه بندی گروهها