بررسی قابلیت جبران خسارت عدم النفع در حقوق ایران در پرتو فقه و رویه قضایی

قانون گذار برای اصطلاح عدم النفع تعریفی نیاورده است و همین موضوع سبب شده است که بین حقوق دانان اختلاف نظر بروز نماید و در زمینه مصادیق عدم النفع اختلاف نظر وجود داشته باشد. اصطلاح عدم النفع در حقوق اسلام و فقه امامیه به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته و نظرات مختلفی نیز ابراز شده است. مقاله حاضر به بررسی این موضوع که آیا خسارت عدم النفع در حقوق ایران قابل جبران می باشد یا خیر می پردازد. این مقاله پس از ارایه مفهوم و ذکر اقسام عدم النفع ابتدا به بررسی این مساله، در فقه پرداخته و با استناد به اصول و قواعد کلی، مانند قاعده لاضرر، اتلاف و تسبیب، و بنای عقلا آن را قابل مطالبه دانسته است و سپس به قوانین مختلف ایران در این باره اشاره کرده و از تبصره 2، ماده 515، قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب که به ظاهر خسارت عدم النفع را قابل مطالبه نمی داند تفسیری منطبق با اصول و قواعد کلی ارایه داده است به این بیان که تبصره 2 ماده 515 صرفا منافع احتمالی که تحقق آن مسلم نیست داخل در مفهوم عدم النفع بوده و مشمول تبصره یادشده خواهد بود و بدیهی است قابلیت مطالبه را ندارد النهایه ضرورت دارد قانونگذار این نقیصه را برطرف کرده، قانون عادلانه و متناسب با نظر عرف وضع کند.

کلیدواژه ها:

خسارت ، خسارت عدم النفع ، منافع ممکن الحصول ، منافع محتمل الحصول