هویتیابی در آثار عکاسان زن ایرانی از منظر مطالعات زنان مطالعه موردی: آثار شیرین نشاط

آثار هنری به دلیل ارتباط عمیق با بستر فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی، تاریخی و سیاسیای که در آن تولید میشوند؛ انعکاس دهندهی ابعاد مختلف زیست بشری در هر دوره هستند. یکی از مسائلی که میتوان با مطالعه ی آثار هنری دوره های مختلف به آن دست یافت، مفهوم هویت است. هنر عکاسی به واسطه ی ماهیت آشکارگی و بیانگری خود، به مثابه رسانه ای برای بازتاب نقش زن و جایگاه او در اجتماع مورد استفاده قرار گرفته است. حضور مفهوم زن و جنسیت در آثار هنری از دوجنبه قابل بررسی است: اول؛ زن به مثابه سوژه عکاسی و دوم؛ زن بهمثابه خالق اثر. در میان عکاسان معاصر ایران، زنانی فعالیت هنری داشته اند که زن و جنسیت موضوع آثار آنها بوده است که از این حیث هردو جنبه را دارا هستند. مسئله ای که مطرح میشود این است که این هنرمندان چگونه از عکاسی به عنوان رسانه ای در جهت هویت یابی زن در جامعه معاصر ایران استفاده کرده اند در این مقاله برای پاسخ به این پرسش آثار شیرین نشاط به عنوان نمونه موردی پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی مورد خوانش قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که شیرین نشاط از ویژگی های مخصوص به خود و هویت شرقی زنانه برخوردار است تنها موجی از احساس را به وسیله تصویر و صدا منتقل میکند. او با تفسیرهایش می خواهد با عمیق ترین سطح احساسات مخاطب ارتباط برقرار کند و قصد نزدیک شدن به فرهنگ و گذشته خویش را دارد و از این طریق هویت جنسیتی را در آثار خود شکل داده و به نمایش میگذارد.

کلیدواژه ها:

عکاسی زنان ، هویت جنسیتی ، نشانه شناسی فرهنگی ، سپهر نشانه ای ، شادی قدیریان