بررسی راهکارهای تقویت مشارکت پذیری مردم محلی در مدیریت جامع حوضه های آبخیز

مدیریت منابع آب و خاک ابعاد مختلفی دارد . امکانات دولتی برای تامین نیازهای ابعاد مختلف به لحاظ محدودیت و ناتوانی میسر نمی باشد. از انجا که بهره برداران اصلی پروژه ها ساکنان حوضه های آبخیز می باشند، از این رو برنامه ها و فعالیت های مربوط به استفاده اصولی طرح های آبخیزداری باید مورد توجه و حمایت مردم قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف راه حل منطقی همانا مداخله و مشارکت دادن مردم در مدیریت منابع آب و خاک و در واقع سپردن کارها به مردم می باشد. بدین ترتیب نه تنها مقاومت مردم در اجرای پروژه ها حذف میگردد. بلکه توانایی اجرایی و اقتصادی آنها نیز در خدمت پروژه قرار می گیرد. دستیابی به این هدف از سیاست های اصلی دولت می باشد. لذا با توجه به اهمیت و تاثیر بسیار مهمی که امر مشارکت مردمی در پایداری دستاوردهای حاصل از انجام فعالیت ها و برنامه توسعه در ابعاد مختلف اقتصادی- اجتماعی دارد، شدیدا مورد توجهبرنامه ریزان توسعه قرار گرفته است. مسئله مشارکت مردمی بعنوان یک ضرورت آنچنان اهمیت یافته که مورد توجه سازمان های بین المللی از جمله سازمان خواروبار کشاورزی، سازمان بهداشت جهانی، صندوق بین المللی توسعه کشاورزی و یونسکو نیز واقع شده است. از این رو اعلامیه کنفرانس جهانی اصلاحات کشاورزی و توسعه روستایی در زمینه اصول و طرح های عملی، بر اهمیت بنیانی مشارکت مردمی در توسعه مناطق روستایی تاکید می کند. اهمیت و ضرورت این موضوع بحدی افزیش یافت است که برخی از صاحبنظران، عصر حاضر را عصر مشارکت نام گذاری کرده اند. هر چند عملیاتی کردن، نهادینه کردن مشارکت مردمی از مهم ترین نکانی است که محور اصلی اندیشه اغلب تصمیم گیران و برنامه ریزان را شکل می دهد. هرچند چه دستیابی به تمام جوانب آن بسیار زمان بر و هزینه بر است. لیکن دستاوردهای حاصل از آن ارزش این همه وقت وسرمایه گذاری، بویژه درعرصه فعالیت های آبخیزداری کشور را دارد. محور اصلی این بررسی پاسخ گویی به این سئوال است که با چه شیوه هایی می توان مشارکت آبخیزنشینان را جلب و آن را در راستای توسعه یکپارچه حوزه های آبخیز کشور تقویت نمود. این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی - تحلیلی و برگرفته از طرح تحقیقاتی است و از شیوه های اسنادی استفاده شده است. بنابراین تردیدی نیست که فقط تحقق مشارکت مردمی در مسیر توسعه جامع حوزه های آبخیز کشور می تواند راهگشا باشد و انبوه جمعیت به ویژه زنان و جوانان را در توسعه پایدار آنها به میدان آورد

کلیدواژه ها:

مشارکت مردم محلی ، مدیریت جامع آبخیز ، توسعه پایدار ، آبخیزداری ، آبخیزنشینان.