تحلیل مولکولی اثرات ضد سرطان عسل: یک بررسی مروری

سرطان یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر در همه دنیا است و حجم قابل توجهی از بودجه سلامت کشورها صرف درمان و پیشگیری از آن می گردد. با توجه به اینکه نقش عوامل محیطی به ویژه تغذیه در بروز بیش از 90 درصد موارد سرطان به اثبات رسیده است، بهره گیری از روش های پیشگیری و درمان مبتنی بر غذاهای طبیعی در مرکز توجه قرار گرفته است. عسل طبیعی یکی از بهترین منابع غذایی است که حاوی بیش از 200 ترکیب بیوشیمیایی فعال مشتق از گیاهان از قبیل: مواد قندی، آنزیم ها، ویتامین های گروه B، املاح، ترکیبات فنولیک، ترکیبات آلی فرار و پیگمان ها می باشد که ویژگی های ضدسرطان آن در سال های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله تاثیرات مولکولی ترکیبات عسل در پیشگیری از سرطانی شدن سلول ها در فرایندهای مختلفی از قبیل: تکثیر کنترل نشده سلول، مهار اپوپتوز، آنژیوژنز، مسیرهای انتقال پیام های رشد، تهاجم و متاستاز، و التهاب مورد بررسی قرار می گیرد. مطالعات زیادی بر روی رده های سلولی، تاثیر مواد فنولیک عسل در توقف چرخه سلولی در مرحله G0/G1 را نشان داده اند. همچنین مشخص گردیده برخی ترکیبات عسل از قبیل ester (CAPE) caffeic acid phenethyl سبب کاهش فسفریلاسیون EGFR در مسیر انتقال پیام فاکتورهای رشد به هسته می شوند. همچنین پلی فنل ها و ویتامین های موجود در عسل به فعال کردن عملکرد میتوکندریایی و افزایش بیان پروتئین های پرواپوپتوتیک از قبیل P53 ، کاسپاز 3، کاسپاز 9 و Bax و کاهش پروتئین ضد اپوپتوتیک Bcl2 کمک می نمایند. همچنین بیان که همه در جهت افزایش اپوپتوز سلول های سرطانی عمل می نماید. همچنین ترکیبات فنولی موجود در عسل به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی به جلوگیری از فرآیند سرطانی شدن سلولها کمک می کند. عسل همچنین سبب کاهش بیان VEGF )فاکتور رشد عروقی( که در رگ زایی تومورها نقش کلیدی دارد می گردد. عسل همچنین بیان ماتریکس متالوپروتئیناز ها (MMP-2, MMP-9) که در تهاجم و متاستاز بافت سرطان اهمیت شناخته شده ای دارند، را کاهش می دهد. به نظر می رسد، مصرف عسل طبیعی به دلیل داشتن ترکیبات گوناگون ضد سرطان، نقش مهمی در پیشگیری و درمان سرطان ایفا نماید. انجام کارآزمایی های بالینی در آینده به روشن تر شدن بهتر ابعاد این موضوع کمک خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

عسل ، پیشگیری ، سرطان ، مولکولی